ಡಾ. ಅ.ಲ.ನ ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ

ಓದು ಬರಹ ಬಳಗ,

ಇತಿಹಾಸ ದರ್ಪಣ,

ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ. ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ,

ಕರ್ನಾಟಕ ಇತಿಹಾಸ ಅಕಾಡೆಮಿ

ಸಂಚಯ ಪತ್ರಿಕೆ

ಇವರ ಸಂಯುಕ್ತ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ

ಡಾ. ಅ. ಲ. ನರಸಿಂಹನ್

ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ

ಮಾತನಾಡುವವರು

ಪ್ರೊ. ಕ. ವೆಂ. ರಾಜಗೋಪಾಲ್. ನಿವೃತ್ತ ಪ್ರಾಚಾರ್ಯರು,

ಡಾ. ದೇವರಕೊಂಡಾರೆಡ್ಡಿ  ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಕರ್ನಾಟಕ ಇತಿಹಾಸ ಅಕಾಡೆಮಿ

ಶ್ರೀ. ಎಂ.ಬಿ ಪಾಟೀಲ್  ನಿವೃತ್ತ ಮುಖ್ಯ ಸಂಪಾದಕರು, ಗೆಜೆಟಿಯರ್ ಇಲಾಖೆ.

ಡಾ. ಕೆ. ವಸಂತಲಕ್ಷ್ಮಿ  ಕನ್ನಡ ಉಪನ್ಯಾಸಕರು

ಶ್ರಿ. ಡಿ. ವಿ. ಪ್ರಹ್ಲಾದ್  ಸಂಪಾದಕರು, ಸಂಚಯ ದ್ವೈಮಾಸಿಕ ಪತ್ರಿಕೆ.

ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ

ಪ್ರೊ. ಎಂ.ಎಚ್. ಕೃಷ್ಣಯ್ಯ

(ಗೌರವ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು, ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ. ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ)

ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಡೆಯುವ ಸ್ಥಳ:

ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ. ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ, ಎನ್.ಆರ್. ಕಾಲೋನಿ, ಬೆಂಗಳೂರು

ದಿನಾಂಕ:೦೩/೦೫/೨೦೧೩  ಸಮಯ: ಸಂಜೆ ೬ಗಂಟೆಗೆ

ದಯಮಾಡಿ ಎಲ್ಲರೂ ಬನ್ನಿ.

Dr.A.L.N condolence Programme

Odhu-Baraha Balaga,   Itihasa Darpana,  B. M. Shri Smaraka Pratishtana

Karnataka Itihasa Academy,  Sanchaya Bimonthly Magazine

Dr. A.  L.  NARASIMHAN

CONDOLENCE   PROGRAMME

SPEAKERS

Prof.  Ka. Vem. Rajagopal

(Retired  Professor)

Dr. Devarakonda  Reddy

(President ;  Karnataka Itihasa Academy )

Shri. M. B.  Patil

(Retired  Chief Editor-Karnataka Gazettere)

Dr. K.  Vasantha Lakshmi

Kannada Lecturer

Shri. D.  V.  Prahlad

Editor- Sanchaya  Bimonthly  Magazine

President

Prof.  M.  H.  Krishnayya

(Honarary president-B.  M.  Shri pratishtana)

Date 3-5-2013

Time- 6.00 pm

Venue- B.M.Shri  Smaraka Pratishtana.

N. R. Colony-Bangalore

ಸದಾಶಿವರಾಯನ ಅಪ್ರಕಟಿತ ಶಿಲಾಶಾಸನ-ಎಸ್. ಕಾರ್ತಿಕ್‌

ತುಮಕೂರು ಜಿಲ್ಲೆ ತಿಪಟೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹಾಲ್ಕುರಿಕೆ ಗ್ರಾಮದ ಸದಾಶಿವರಾಯನ ಅಪ್ರಕಟಿತ ಶಿಲಾಶಾಸನ

ಎಸ್. ಕಾರ್ತಿಕ್‌

# ೬೫ [೧ ಮಹಡಿ], ೩ ನೆಯ ಅಡ್ಡರಸ್ತೆ,

ಶಿಕ್ಷಕರ ಬಡಾವಣೆ, ೧ ನೆಯ ಹಂತ, ಜೆ.ಪಿ.ನಗರ ಅಂಚೆ,

ಬೆಂಗಳೂರು-೫೬೦೦೭೮

    ತುಮಕೂರು ಜಿಲ್ಲೆ ತಿಪಟೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹಾಲ್ಕುರಿಕೆ ಗ್ರಾಮದ ವೀರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಇದ್ದು ಪ್ರಕೃತ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತಿರುವ ಶಿಲಾಶಾಸನವು ನಾಲ್ಕು ಅಡಿ ಉದ್ದ, ಮೂರು ಅಡಿ ಅಗಲದ ಪ್ರಮಾಣದ್ದಾಗಿದ್ದು  ನಮ್ಮ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಂತೆ ಇದುವರೆಗೂ ಪ್ರಕಟವಾಗಿಲ್ಲ. ಈಗ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತಿರುವ ಶಾಸನಪಾಠವು ಶ್ರೀ ಯುತ ಎಂ. ಹನುಮಂತರಾಯರು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದ, ಅವರದೇ ಸ್ವಹಸ್ತಾಕ್ಷರ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಇದನ್ನು ಹನುಮಂತರಾಯರು ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೯೪೫ ರ ಸುಮಾರಿನಲ್ಲಿ ಸ್ವತಃ ಕ್ಷೇತ್ರಕಾರ‍್ಯಕ್ಕೆ ತೆರಳಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ ರುವುದಾಗಿ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಶಾಸನಪಾಠದ ರೋಮನ್ ಲಿಪ್ಯಂತರ ಮತ್ತು ಕಿರಿದಾದ ಅಸಮಗ್ರ ಆಂಗ್ಲ ಅನುವಾದ ಹಾಗೂ ಅಸಮಗ್ರ ಕಿರು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯೂ ಇದೆ. ಎಂ. ಹನುಮಂತರಾಯರು ಮೈಸೂರು ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಶಾಸನ ತಜ್ಞರಾಗಿ ನಂತರ ಉಪ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ‍್ವಹಿಸಿ ನಿವೃತ್ತಿಯ ನಂತರ ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಯೋಜನೆಯಾದ ಎಪಿಗ್ರಾಫಿಂii  ಕರ್ನಾಟಿಕ ಪರಿಷ್ಕೃತ ೧ ರಿಂದ ೮ ವರೆಗಿನ ಶಾಸನ ಸಂಪುಟಗಳ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿ ಉಪಶಾಸನತಜ್ಞರಾಗಿ ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸಿದರು (೩೦-೧೧-೧೯೮೦  ರ ವರೆಗೆ). ಹನುಮಂತರಾಯರು ನಿಧನರಾಗುವ ಮೊದಲು ತಮ್ಮಲ್ಲಿದ್ದ ಕೆಲವು ಶಾಸನಪಾಠಗಳನ್ನು ಎಪಿಗ್ರಾಫಿಂii ಕರ್ನಾಟಿಕ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಸಂಪುಟಗಳ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಶಾಸನ ತಜ್ಞರಾಗಿ ಕಾರ‍್ಯನಿರ‍್ವಹಿಸಿ ಈಗ ನಿವೃತ್ತರಾಗಿರುವ ಎಚ್. ಎಂ. ನಾಗರಾಜರಾಯರಿಗೆ ಕೊಟ್ಟರು. ಈ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿದ್ದ ಪ್ರಕೃತ ಶಾಸನ ಪಾಠವನ್ನೊಳಕೊಂಡ ಎಂ. ಹನುಮಂತರಾಯರ ಸ್ವಹಸ್ತಾಕ್ಷರ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಎಚ್. ಎಂ. ನಾಗರಾಜ ರಾಯರು ಪ್ರಕೃತ ಲೇಖಕನಿಗೆ ಪ್ರಕಟನೆಗಾಗಿ ವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಕೊಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ನಾಗರಾಜರಾಯರಿಗೆ ನಮ್ಮ ಕೃತಜ್ಞತೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇವೆ. ಶಾಸನ ಪಾಠವನ್ನು ಹಸ್ತಪ್ರತಿಯಲ್ಲಿರುವಂತೆಯೇ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಹನುಮಂತರಾಯರು ಬರೆದಿರುವ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಅಗತ್ಯವಿರುವೆಡೆ ಮಾತ್ರ ಯಥೋಚಿತವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಶಾಸನಪಾಠದೊಳಗಿನ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಹಾಗೂ ಕೆಲವು ಅಪಲಿಖಿತ ಶಬ್ದಗಳ ಶುದ್ಧರೂಪಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಶಬ್ದಗಳ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು, ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಶಾಸನಪಾಠದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ನೀಡಿರುತ್ತೇವೆ. ಈ ವಿವರಗಳು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕೃತ ಲೇಖಕನ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗಿವೆ. ಪ್ರಕೃತ ಶಾಸನೋಕ್ತ ವಿಷಯದ ಬಗೆಗೆ ಬೇರೆಡೆ ಮಾಹಿತಿ ದೊರೆಯುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣ ಪ್ರಕೃತ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಕೈಹಾಕದೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ವಿವರಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರವೇ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.  ಶಾಸನಪಾಠದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿರುವ ಚಿಹ್ನೆಗಳ ವಿವರ ಇಂತಿದೆ.

( )       ಅಧಿಕ ಪಾಠಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾದ ಚಿಹ್ನೆ

{ }       ಅನಗತ್ಯ ಪಾಠಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾದ ಚಿಹ್ನೆ

[|]        ವಾಕ್ಯ ಪೂರ್ಣವಾದ ನಂತರ ಬಳಸಿರುವ ಚಿಹ್ನೆ

ಶಾಸನದ ಕಾಲ: ಈ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಕಾಲವನ್ನು ಶಕ ೧೪೬೮ ವಿಶ್ವಾವಸು ಸಂವತ್ಸರ ಆಷಾಢ ಶುದ್ಧ ೧ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ [=ಇದರ ಹೆಸರನ್ನು ಕರ್ಣಾಟಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಎಂದು ಬಳಸುವುದೇ ಸೂಕ್ತ] ದೊರೆ ಸದಾಶಿವರಾಯನ (ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೫೪೨-೧೫೭೦) ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಶಕ ೧೪೬೮ ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಾವಸು ಸಂವತ್ಸರ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಶಕ ೧೪೬೭ ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಾವಸು ಸಂವತ್ಸರ ವಿರುತ್ತದೆ. ಆದ ಕಾರಣ ಶಕವರ್ಷ ೧೪೬೮ ನ್ನು ವರ್ತಮಾನವರ್ಷವೆಂದು ತಿಳಿದರೆ ಈ ಶಾಸನೋಕ್ತ ಕಾಲವು ಶಕ ೧೪೬೭ ವಿಶ್ವಾವಸು ಸಂವತ್ಸರ ಆಷಾಢ ಶುದ್ಧ ೧ ಆಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ಕಾಲಮಾನದಂತೆ ಕ್ರಿ.ಶ. ೨೦-೬-೧೫೪೫ ಬುಧವಾರಕ್ಕೆ  ಸರಿಹೊಂದು ತ್ತದೆ{ಜೂಲಿಯನ್ ಕಾಲಮಾನದಂತೆ ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೦-೬-೧೫೪೫ ಬುಧವಾರಕ್ಕೆ ಸರಿಹೊಂದುತ್ತದೆ}. ಹನುಮಂತರಾಯರು ವಿಶ್ವಾವಸು ಸಂವತ್ಸರ ವನ್ನು ಗತವರ್ಷವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಶಾಸನದ ಕಾಲವನ್ನು ಶಕ ೧೪೬೮ ಪರಾಭವ ಸಂವತ್ಸರ, ಆಷಾಢ ಶುದ್ಧ ಪಾಡ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ಕಾಲಮಾನದಂತೆ ಕ್ರಿ.ಶ. ೯-೭-೧೫೪೬ ಮಂಗಳವಾರಕ್ಕೆ ಸರಿಹೊಂದುತ್ತದೆ {ಜೂಲಿಯನ್ ಕಾಲಮಾನದಂತೆ ಕ್ರಿ.ಶ. ೨೯-೬-೧೫೪೬ ಮಂಗಳವಾರಕ್ಕೆ ಸರಿಹೊಂದುತ್ತದೆ}.

ಈ ಶಾಸನವು ವಿಜಯನಗರದ ದೊರೆ ಸದಾಶಿವರಾಯನ ಕಾರ‍್ಯಕ್ಕೆ ಕರ್ತನಾದ ರಾಮರಾಜ ಒಡೆಯನು [=ಅಳಿಯ ರಾಮರಾಯ] ಸ್ವಾಮಿಯ ಕೆಲಸಿಯಾದ [=ಬಹುಶಃ ಸದಾಶಿವರಾಯನ ಕೆಲಸಿಯಾದ (?)] ಕೊಂಡೋಜಿಯನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಮಾನ್ಯವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಸಂಗತಿಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಸದಾಶಿವರಾಯನು ಆಳುವ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾಯಿಂದರಿಗೆ ಕುಳದೆರೆ, ಮನೆದೆರಿಗೆ, ಸುಂಕ, ಸಾರಿಗೆಗಳನ್ನು ಸರ್ವಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ {ಬಹುಶಃ ಈ ಎಲ್ಲಾ ತೆರಿಗೆಗಳಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ}. ಇದನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡಬಾರದೆಂಬ ಆಶಯದಿಂದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಶಾಪಾಶಯಗಳನ್ನು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಕೃತ ಬರಹದಲ್ಲಿ ಶಾಸನಪಾಠ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ವಿವರಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೇನೂ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿಲ್ಲ. ಹಾಲ್ಕುರಿಕೆ ಗ್ರಾಮದ ವೀರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ, ಅಲ್ಲಿನ ಶಾಸನಗಳು ಮುಂತಾದವುಗಳ ಬಗೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಯಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ಸದಾಶಿವರಾಯನು ನಾಯಿಂದ (ನಾವಿದ) ವರ್ಗದವರಿಗೆ ಹೇರಳವಾಗಿ ಮಾನ್ಯಗಳನ್ನು ನೀಡಿರುವ ಸಂಗತಿಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿರುವ ಶಾಸನಗಳು ಕನ್ನಡ, ತೆಲುಗು, ತಮಿಳು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳವಾಗಿ ದೊರಕಿವೆ. ಈ ಶಾಸನಗಳು ಕರ್ನಾಟಕ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಇದರಿಂದ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾಯಿಂದರಿಗಿದ್ದ ಸ್ಥಾನಮಾನಗಳ ವಿವರ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಆ ಕಾಲದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಅರಿಯಲು ಉತ್ತಮವಾದ ಆಕರಗಳಾಗಿವೆ. ಆದ ಕಾರಣದಿಂದ ಈ ವರ್ಗದ ಶಾಸನಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಒಂದು ಸಂಪುಟವಾಗಿ ಸಂಕಲಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಆದಷ್ಟು ಜಾಗ್ರತೆಯಾಗಿ ಕೈಗೂಡಲೆಂದು ಹಾಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಕಾರ‍್ಯ ನಡೆದು ಅಪ್ರಕಟಿತ ಶಾಸನಗಳು ಪ್ರಕಟವಾಗಲೆಂದು ಹಾರೈಸುತ್ತೇವೆ.

ಶಾಸನಪಾಠ

೧ ಶುಭಮಸ್ತು

೨ ಸ್ವಸ್ತಿಶ್ರೀ ೧ವಿಜೆಯಾದ್ಯುದಯ೧ ಶಾಲಿವಾ

೩ ಹನ ಶಕವರುಷ ೧೪೬೮ ನೆಯ ವಿ

೪ ಶ್ವಾವಸು ಸಂವತ್ಸರದ ೨ಆಷಾಡ೨ ಶು ೧ ಲು

೫ ಶ್ರೀಮ{ಂ}ನ್ಮಹಾರಾಜಾಧಿರಾಜ ರಾಜ (ರಾಜ) ಪರಮೇಶ್ವ

೬ ರ ಶ್ರೀ ವೀರಪ್ರತಾಪ ಶ್ರೀ ವೀರ ಸದಾಶಿವ ದೇವರಾಯ

೭ ೩ಮಹಾರಾಯರಿಗೆ೩ ಕಾರ್ಯ್ಯಕ್ಕೆ ಕರ್ತರಾದ ರಾಮರಾಜ

೮ ವೊಡೆಯರೂ ಸ್ವಾಮಿಯ ಕೆಲಸಿ ೪ಕೊಂದೋಜಿಗೆ೪ ೫ಮೆಚಿ ಹರಿಸಿ

೯ ಬಿಟ೫ ಮಾ{ಂ}ನ್ಯ [|] ೬ತಾಉ೬ ಆಳುವ ರಾಜ್ಯ ದೇಶದೊ

೧೦ ಳಗಣ ನಾಯಿಂದ ಕೆಲಸಿಗಳಿಗೆ ೭ಕುಳದೆ

೧೧ ರೆ೭ ೮ಮನೆದೆರಿಗೆ೮ ಸರ್ವಮಾ{ಂ}ನ್ಯ ಸುಂಕ ೯ಸಾಱಗೆ೯ ಸರ್ವ್ವ

೧೨ ಮಾ{ಂ}ನ್ಯ [|] ೧೦ಯಿದಕೆ೧೦  ೧೧ಆರೊಬ್ಬರ ಆಳುಪಿ

೧೩ ತಾರ೧೧ ೧೨ಹುರಿಸವ೧೨ ಕೊಂದವರು ೧೩ತಂಮ

೧೪ ತಂದ೧೩ ತಾಯ ವಾರಣಾಸಿಯಲಿ ಕೊಂ

೧೫ ದ ಪಾಪಕೆ ಹೋಹರು [|] ೧೪ಉಳಿಗಿತಿಯ೧೪

೧೬ ೧೫ನರಕಪಾಲದಲಿ೧೫ ೧೬ಸುರೆಯನು೧೬ ಸೇsವಿಸುತ

೧೭ ೧೭ತೆಂಕಮೊಖವಾಗಿ೧೭ ಹೋಹರು [|]   

----------------------------------

೧ ವಿಜಯಾಭ್ಯುದಯ

೨ ಆಷಾಢ

೩ ಮಹಾರಾಯರ

೪ ಕೊಂಡೋಜಿಗೆ [ಇದು ಹನುಮಂತರಾಯರ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಯಲ್ಲಿ ಕೊಂದೋಜಿಗೆ ಎಂದೇ ಇದ್ದರೂ ಕೊಂಡೋಜಿಗೆ ಎಂದಿರಬೇಕೆಂದು

   ಎಚ್.ಎಂ. ನಾಗರಾಜರಾಯರು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ]

೫ ಮೆಚ್ಚಿ ಹರಸಿ ಬಿಟ್ಟ

೬ ತಾವು

೭ ಕುಳದೆರೆ = ಕುಲದ ವೃತ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ತೆರಿಗೆ [ಹನುಮಂತರಾಯರು ಅommuಟಿiಣಥಿ ಖಿಚಿx ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಈ

  ಅರ್ಥವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದರೆ ಈ ಶಬ್ದ ಕುಲದೆರೆ ಎಂದು ಇರಬೇಕು]

೮ ಮನೆದೆರಿಗೆ= ಮನೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾಕುವ ತೆರಿಗೆ [ಹನುಮಂತರಾಯರು ಊouse ಖಿಚಿx ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ]

೯ ಸಾರಿಗೆ [ಶಾಸನದಲ್ಲಿನ ಸಾಱಗೆ ಎಂಬ ಶಬ್ದರೂಪ ವಿಚಾರಾರ್ಹ. ಹನುಮಂತರಾಯರು ಸಾರಿಗೆ = ಐಚಿಟಿಜ ಖಿಚಿx ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ]

೧೦ ಇದಕೆ [=ಇದನ್ನು (?)]

೧೧ ಯಾರೊಬ್ಬರು ಅಳಿಸಿದರೂ : ಯಾರೊಬ್ಬರು ಅಳಿಪಿದರು [=ಯಾರೊಬ್ಬರು ನಾಶಮಾಡಿದರೂ]

೧೨ ಪುರೀಷ (ಸಂ) > ಪುರಿಸ  > ಹುರಿಸ (ತದ್ಭವ) = ಅಮೇಧ್ಯ, ಮಲ [ಇಲ್ಲಿ ಶಾಸನಪಾಠ ಹುರಿಸವ ಕೊಂದವರು ಎಂದಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ

    ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿನ ಪಾಠ ಬಹುಶಃ ಹುರಿಸವ ತಿಂದವರು ಎಂದಿರಬಹುದೇ ವಿಚಾರಾರ್ಹ]

೧೩ ತಮ್ಮ ತಂದೆ

೧೪ ಉಳಿಗಿತಿ=ಚಾಂಡಾಲಿ (?) [ಈ ಶಬ್ದರೂಪ ವಿಚಾರಾರ್ಹ. ಹನುಮಂತರಾಯರು ಒಚಿiಜ Seಡಿveಟಿಣ ಎಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ

     ಸಂದರ್ಭದ ಬಲದಿಂದ ಚಾಂಡಾಲಿ ಎಂಬ ಅರ್ಥವೇ ಸಮರ್ಥನೀಯ. ಇದಕ್ಕೆ ಪೋಷಕವಾಗಿ ಕಥೆಯೊಂದಿದೆ. ಇದರ ಬಗೆಗೆ

     ನೋಡಿ : ಶಾಸನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಚಯ-(ಸಂ) ಎ. ಎಂ. ಅಣ್ಣೀಗೇರಿ, ಮೇವುಂಡಿ ಮಲ್ಲಾರಿ, ಕನ್ನಡ ಸಂಶೋಧನ ಸಂಸ್ಥೆ,

     ಧಾರವಾಡ-೧೯೬೧, ಪುಟ ೨೩]

೧೫ ನರಕಪಾಲ = ಮನುಷ್ಯನ ತಲೆಬುರುಡೆ

೧೬ ಸುರೆ= ಮದ್ಯ

೧೭ ತೆಂಕಮೊಖವಾಗಿ = ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಮುಖಮಾಡಿಕೊಂಡು

* * *

" ಅನಂತ ರಂಗ" ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಪುಸ್ತಕ -ವಿಮರ್ಶೆ

ಚಾವುಂಡರಾಯನ ಲೋಕೋಪಕಾರ ಜಲವಿಜ್ಞಾನ –ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ-ಒಂದು ಅನಿಸಿಕೆ

ಎರಡು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ ಬಿ. ಎಂ. ಶ್ರೀ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದ್ದಾಗ ನಾಲ್ಕು ಪುಸ್ತಕ ಕೊಟ್ಟು “ ದಯಮಾಡಿ ಇವುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ” ಎಂದು ಕೇಳಿಕೊಂಡರು. ಸರಿ ಒಂದು ವಾರದ ಓದಿಗೆ ಗ್ರಾಸ ದೊರೆಯಿತು ಎಂದು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಅವನ್ನುತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಮನೆಗೆ ಬಂದೆ. ವಿರಾಮವಾಗಿ ಕುಳಿತು ಅವು ಯಾವ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಎಂದು ನೊಡಿದಾಗ ಒಂದು ಕ್ಷಣ ಗಾಬರಿಆಯಿತು. ಕಥೆ, ಕವನ, ಕಾದಂಬರಿಗಳಾದರೆ ಖುಷಿಯಾಗಿ ಓದಿ ನನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಹೇಳಬಹುದಿತ್ತು .ಆದರೆ ಅವು ನಾಲ್ಕೂ ಸಂಶೋಧನಾ ಗ್ರಂಥಗಳು. ಒಳ್ಳೆ ಫಜೀತಿ ಆಯಿತಲ್ಲ ಎನಿಸಿತು. ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲು ಅವನ್ನು ಓದುವುದೇ ಪ್ರಯಾಸದ ಕೆಲಸ .ಜೊತೆಗೆ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಅರ್ಹ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸುವುದಂತೂ ನನ್ನ ಅಳವಿಗೆ ಮೀರಿದ್ದು ಎನಿಸಿತು, ಸಾಹಿತ್ಯಾಭ್ಯಾಸಿಯಾದ ನನಗೆ ಸಂಶೋಧನೆ ಎಂದರೆ ವಿದ್ವಾಂಸರ ಲೋಕ ಎಂದೇ ಭಾವನೆ.ಅನಂತರಂಗ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಆ ವರ್ಷದ ಅತ್ಯತ್ತುಮ ಸಂಶೋಧನಾ ಗ್ರಂಥಕ್ಕೆ ಕೊಡಲು ತೀರ್ಮಾನ ಮಾಡಲು ಮೊದಲು ನಾನು ಸಂಶೋಧನೆಯ ಅರ್ಥ, ಆಳ . ಆಗಲಗಳ ಅರಿಯಬೇಕಿತ್ತು. ಯಥಾರೀತಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು  ಹುಡುಕಿದೆ. ಅಂತರ್‌ಜಾಲವಂತೂ ಒಂದು ರಾಶಿ ಮಾಹಿತಿ ಮುಂದೆ ಇಟ್ಟಿತು.ಸಂಶೋಧನೆ ಎಂದರೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ”  Research “..ಹುಡುಕಾಟ ಎಂಬ ಸ್ಥೂಲ ವಿವರಣೆ ಸಿಕ್ಕಿತು.ಚಿಂತಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯ ಚಿಂತನೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟಿತು.

 ಹುಡುಕಾಟಕ್ಕೆ ನಾನು ಹೆಸರುವಾಸಿ. ಷಾರ್ಟ ಸೈಟು ದೋಷವಿರುವ ನಾನು ಓದುವಾಗ ಕನ್ನಡ  ತೆಗೆಯುವೆ. ಓದು ಮುಗಿದ ನಂತರ  ಶುರು ಹುಡುಕಾಟ.  ನನ್ನ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕನ್ನಡಕ ಕಳೆದಿದೆ ಎಂದರೆ ಖುಷಿಯೋ ಖುಷಿ. ಅವರಿಗೆ ಐಸ್‌ಕ್ರಿಮ್‌ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ ಆಮಿಷ ಒಡ್ಡಿದಾಗ  ಮಾತ್ರ ಹುಡುಕಿ ಕೊಡುತಿದ್ದರು. ಒಂದು ಸಲವಂತೂ ಓದಿ ಅರ್ಧ ಗಂಟೆಯಾದ ಮೇಲೆ ಎಲ್ಲಿ ಹುಡುಕಿದರೂ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. ಮಕ್ಕಳು ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗಿದ್ದರು. ಕೊನೆಗೆ ಹೆಂಡತಿಯನ್ನೇ ಕರೆದು ’ ದಯಮಾಡಿ ನನ್ನ ಕನ್ನಡಕ ಹುಡುಕಿಕೊಡು ಹೊರಗೆ ಹೋಗ ಬೇಕು “ ಎಂದೆ. ಸದಾ ನಿಮ್ಮದೂ ಇದೇ ಆಯಿತು, ಎಂದು ಗೊಣಗುತ್ತಾ ಬಂದ ಮಡದಿ ನನ್ನನ್ನು  ನೋಡಿ ಗೊಳ್ಳನೆ ನಕ್ಕಳು . ನಾನು ಕಕ್ಕಾಬಿಕ್ಕಿಯಾದೆ.. ಬಂದಮೇಲೆ ನನ್ನ ತಲೆಗೆ ಏರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಕನ್ನಡಕವನ್ನು ತೆಗೆದು ಕೈಗೆ ಕೊಟ್ಟಳು.ನನಗಿರುವ ಸಂಶೋಧನೆ ಅನುಭವ ಇಷ್ಟು.  ಈ ಕೆಲಸ  ಆಗದು ಎಂದರೆ ಬಂದ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ವಾಪಸ್ಸು ಮಾಡ ಬೇಕು ಮನಸ್ಸು ಒಪ್ಪಲಿಲ್ಲ. ಸರಿ ಮರು-ಹುಡುಕಾಟ ಮೊದಲು ಮಾಡಿದೆ.ಹಳೆಯದನ್ನು , ಕಳೆದುದನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು search ಆದರೆ ಹಳೆಯದರಲ್ಲಿನ ಹೊಸತನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು research  ಎಂದು ಹೊಳೆಯಿತು. ಆಗ ಅಡಿಗರ ಕವನದ ಸಾಲು” ಇರುವುದೆಲ್ಲವ ಬಿಟ್ಟು ಇರದುದರೆಡೆಗೆ ತುಡಿವುದೇ ಜೀವನ“ನೆನಪಾಯಿತು. ಆದರೆ ತುಸು ಬದಲಾವಣೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸಿತು ,”ಇರುವುದೆಲ್ಲವ ಅರಿತು ಇರಬಹದಾದನ್ನು ಅರಿಯಲು ತುಡಿವುದೇ ಸಂಶೋಧನೆ “  ವಾಸ್ತವಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವೆನಿಸಿತು.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಎಂದರೆ ಅದು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರ ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಇದೆ  ಆದರೆ ವಾಸ್ತವ ವಿಭಿನ್ನ. ವಿದ್ಯುತ್‌ ಬಲ್ಬ್‌ ಕಂಡುಹಿಡಿದ ಥಾಮಸ್ ಅಲ್ವಾ ಎಡಿಸನ್‌ ನೂರಾರು ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಿರುವನೆಂದರೆ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಅರಿವಾಗುವುದು. “ಕಂನುಡಿಯ ಹುಟ್ಟು ಬೆಳವಣಿಗೆ “ ಅರಿಯಲು ಯತ್ನಿಸಿದ ಶಂ.ಬಾ ಜೋಷಿ , ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಂಶ ಕಂಡುಕೊಂಡ ಚಿ.ಮೂ, ಪೆನ್ಸಿಲಿನ್‌ಅನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದ ಅಲೆಕ್ಜಾಂಢರ್‌ ಫ್ಲೆಮಿಂಗ್‌. ಪಂಪ, ರನ್ನ ಕುಮಾರವ್ಯಾಸರ ಕಾಲನಿರ್ಣಯಮಾಡಿದ ಡಾ. ಗೋವಿಂದ ಪೈ , ಆಕಾಶದಲ್ಲಿನ ಕಪ್ಪುರಂದ್ರ ಕಂಡು ಹಿಡಿದ  ಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್‌, ಸಾಗರದ ತಳದಲ್ಲಿನ ದ್ವಾರಕೆಯ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಬೆಳಕಿಗೆ ತಂದ ಎಸ್‌.ಆರ್‌.ರಾವ್ ಅಷ್ಟೇ ಏಕೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಇತಿಹಾಸ ಅಕಾದೆಮಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳಿಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ಶಾಸನಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿ ದಾಖಲಿಸುವ ಯುವಜನರೂ ಸಂಶೋಧಕರೇ..ಈ ಹುಡುಕಾಟಕ್ಕೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ತುಸು ಹೆಚ್ಚು ಎನ್ನಬಹುದಾದ ಸಂವಾದಿ ಶಬ್ದಗಳಿವೆ.Research, invention, discovery.exploration.  ಅವುಗಳ ನಡುವೆ ಬಹು  ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ವಿಭಿನ್ನತೆ ಇದೆ. ಆದರೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಪದವು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಂಶೋಧನೆಯ ಮೊದಲ ಹಂತ ಇರುವುದನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು  ಅದರ  ಹೊಸ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು ಯಾವುದೇ ಸಂಶೋಧನೆ ಅಂತಿಮ ಅಲ್ಲ. ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಮೂಲವಸ್ತುವಿನ ಅತ್ಯಂತ ಚಿಕ್ಕಭಾಗವನ್ನು ಅಣು ಎಂದರು . ಅದನ್ನು ವಿಭಜಿಸುದುವುದು ಸಾಧ್ಯವೇಇಲ್ಲ ಎಂದರು. ಆದರೆ ನೀಲ್‌ಭೋರ್‌ ಅಣುಗಳ ವಿಭಜನೆ ಸಾಧ್ಯ ಅವುಗಳನ್ನು ಪರಮಾಣುಗಳಾಗಿ ಒಡೆಯಬಹುದು ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಿದ. ನಂತರ  ಪರಮಾಣುವನ್ನೂ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್‌ಮತ್ತು ಪ್ರೋಟಾನ್‌ಗಳನ್ನಾಗಿಸ ಬಹುದು  ಎಂದು ಕಂಡು ಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ದೇವಕಣ ಎಂಬ ಇನ್ನೊಂದು ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಹೀಗೆ ಕಾಲದಿಂದ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ವಿಷಯವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟ ಪಡಿಸುತ್ತವೆ.

ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲೂ ಅಷ್ಟೇ ಹೊಸ ಪುರಾವೆಗಳು ದೊರೆತಾಗ ಹಳೆಯಕಲ್ಪನೆ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಥಮ ಲಾಕ್ಷಣಿಕ ಗ್ರಂಥವನ್ನು ಮೊದಲು ಅರಸನಾದ ನೃಪತುಂಗನ ಕೃತಿ  ಎಂದು ಕೊಂಡಿದ್ದರು ಆದರೆ ಅದು ಶ್ರೀವಿಜಯನದು ಎಂದು ಹೊಸದಾಗಿ ಸಿದ್ಧಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಭೂಮಿಯ ಸುತ್ತಲೂ ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಇತರ ಗ್ರಹಗಳು ಸುತ್ತುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಶತಶತಮಾನಗಳ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಕೆಪ್ಲರ್‌ ಸುಳ್ಳು ಮಾಡಿದ. ಸೂರ್ಯನೇ ಸೌರವ್ಯಹದ ಕೇಂದ್ರ ಎಂದು ಸಿದ್ಧಮಾಡಿದ. ಇತ್ತೀಚಿನವರೆಗೆ  ಗ್ರಹ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿದ್ದ ಪ್ಲೂಟೊ ಈಗ ಗ್ರಹ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.

ಅಂದರೆ ಯಾವುದೇ ವಿಷಯದ ಬಗೆಗಿನ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ, ಅವುಗಳನ್ನುವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿ,ಹೊಸ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಬೆಳಕಿಗೆ ತಂದು ನಿಜ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸುವುದೇ ಸಂಶೋಧನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮನಗಂಡೆ

ಈ ಎಲ್ಲ ಮಾನದಂಡಗಳೊಡನೆ ಸನ್ನದ್ಧನಾಗಿ ಆ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದಲು ಕುಳಿತೆ.ಪರಿಶೀಲಸಬೇಕಿದ್ದ ನಾಲ್ಕು ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮಹಿಳೆಯರವು  ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ  “ತುಂಡು ಭೂತಗಳು” ಇನ್ನೊಂದು  ಹರಪ್ಪಾಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಗೆಗಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಮೂರನೆಯದು ಬಳ್ಳಾರಿಜಿಲ್ಲೆಯ ಗ್ರಾಮ ಒಂದದರಲ್ಲಿನ ಹೋಳಿ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ಹಾಡುಗಳು , ನಾಲ್ಕನೆಯದು ಶಾಸನ ಇತಿಹಾಸ, ಜನಪದ ,,ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಗಳು ಮುಪ್ಪುರಿಯಾದಕೃತಿ.ಹತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಕೃತಿಯ ಕುರಿತಾದ ಸಂಶೋಧನೆ : ಚಾವಂಡರಾಯನ ಲೋಕೋಪಕಾರಿಯಲ್ಲಿನ ಜಲವಿಜ್ಞಾನ-ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ-

 ಈ ಪುಸ್ತಕದ  ಶೀರ್ಷಿಕೆಯೇ ವಿಷಯದ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯನ್ನು  ಸೂಚ್ಯವಾಗಿ ತಿಳಿಸುವುದು. ಇಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಸಾವಿರ ವರ್ಷದ ಹಿಂದಿನ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿನ ಜಲವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸಮನ್ವಯತೆ ಇದೆ. ಚಾವುಂಡರಾಯ ಎಂದೊಡನೆ ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರನ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಕರ್ತನಾದವನು ಎಂಬ ಚಿತ್ರ ಬರುವುದು ಸಹಜ. ಆದರೆ ಈ ಕವಿ ಬೇರೆಯವನು . ಮಾನ್ಯಖೇಟದ ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ವಂಶದ ನೃಪತುಂಗನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಅರಸನ  ಆಸ್ಥಾನ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದವನು. ಜೊತೆಗ ಇದು ಕಾವ್ಯ ಅಲ್ಲ. ಬಹುತೇಕ ಕಂದ ಪದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದ ವಿಶ್ವ ಕೋಶ, ಇದರ ಮೂಲ ಸಂಸ್ಕೃತ.ಆದರೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಕೃತಿ ಎನಿಸುವಷ್ಟು ಸರಳ ಮತ್ತು  ಸುಂದರ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಪುಸ್ತಕದ ಹಿರಿಮೆ ಇರುವುದು ಅದರ ಶಿರ್ಷಿಕೆಯೇ ತಿಳಿಸುವಂತೆ ಅದರ ಲೋಕೋಪಕಾರ ಗುಣದಲ್ಲಿ .ಪಂಚ ಭೂತಗಳಲ್ಲಿ  ಪ್ರಕೃತಿಯ ಎರಡು ಉದಾರ ಕೊಡುಗೆಗಳು ಜೀವ  ಜಗತ್ತಿನ ಉಳುವಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ  ಗಾಳಿ ಮತ್ತು ನೀರು.. ಈಗ ಬದಲಾದ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಜೀವಜಲವು ಉಚಿತವಾಗಿ ದೊರೆಯುವ ಮಾತು ದೂರ ಉಳಿಯಿತು ,ಕ್ವಚಿತವಾಗೀಯು ದೊರಕುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗಿದೆ.  ಜೊತೆಗೆ ದೊರೆತ ನೀರೂ ಬಳಸಲು ಉಚಿತವೇ ಎಂದು ಚಿಂತನೆ ನಡೆಸ ಬೇಕಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಂದಾಗಿ ಪರೊಪಕಾರ ಪುಸ್ತಕ ಆದ್ಯತೆ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.

ನೀರಿನ ಬಹು ಬಳಕೆಯ ಜೊತೆಗೆ ದುರ್ಬಳಕೆಯಿಂದ ಜಲಮಾಲಿನ್ಯ ಮೇರೆ ಮೀರಿದೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಹಂಪೆಗೆ ಹೋದಾಗ ಉಗ್ರ ನರಸಿಂಹನ ಹತ್ತಿರ ಜುಳುಜುಳುನೆ ಹರಿಯುತ್ತಿರುವ ಕಿರುಗಾಲುವೆಯ ತಿಳಿ ನೀರು ನೋಡಿ ಕೊಡಿಯಲು ಬಾಗಿ ಕೈನೀಡಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿರುವ ಕೂಲಿಕಾಯಕದ ಮಹಿಳೆಯೊಬ್ಬಳು”  ಬೇಡ, ಸಾರು, ಕುಡಿಯಬೇಡಿ”  ಎಂದುತಡೆದಳು.ಗಂಗಾಸ್ನಾನ, ತುಂಗಪಾನ  ಎಂಬ ಗಾದೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದ ತುಂಗಭದ್ರಾನದಿಯ ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯಬೇಡ ಎಂದಾಗ ಅಚ್ಚರಿ ಆಯಿತು. ಕಾರಣ ಕೇಳಿದೆ. “ಸ್ವಾಮಿ ರಸ ಗೊಬ್ಬರ ಮತ್ತು ಕೀಟನಾಶಕದ ಅತಿ ಬಳಕೆಯಿಂದ ನೀರು ಕುಲುಷಿತವಾಗಿದೆ ಕುಡಿದರೆ ಅಪಾಯ ಖಂಢಿತ ಎಂದಳು.ನಾನು ಗಾಬರಿಯಿಂದ ಬೊಗಸೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ನಿರು ಚೆಲ್ಲದೆ. ಎಳನೀರಿಗಿಂತ ಸಿಹಿಯಾಗಿದ್ದ ನದಿನೀರಿಗೆ ಬಂದ ದುರ್ಗತಿ ಕಂಡು ಖೇದ ವಾಯಿತು. ಕೈಗಾರಕಿಕರಣದ ಪ್ರಭಾವ ಹೇಗೆ ಹರಿವ ನೀರನ್ನೂ ವಿಷಮಾಡಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಸಾಕ್ಷಿ ದೊರಕಿತು

ಹಿಂದೆ ಹೆಣ್ಣಿಗಾಗಿ, ಮಣ್ಣಿಗಾಗಿ , ಹೊನ್ನಿಗಾಗಿ ಯುದ್ದಗಲಗುತಿದ್ದವು ಆದರೆ ಇಗ ನೀರಿಗಾಗಿ ಕದನಗಳಾಗುವ ಕಾಲ ಬಂದಿದೆ. ಕಾವೇರಿ ನದಿ ನೀರಿನ ಹಂಚಕೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಯು ಎರಡು ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಕದನ ಕುತೂಹಲಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ.ಇಂಥಹ ಜ್ವಲಂತ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಬಗೆಗಿನ ಬಗೆಗಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ೧೦೦೦ ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆಯೇ ನೀಡಿದ ಕೃತಿಯ ಕುರಿತಾದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯ ಸಂಶೋದನೆ ಇದಾಗಿದೆ.

ಕಾಮನ ಬಿಲ್ಲಿನಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಇದು ಕುತೂಹಲ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಕೃತಿಯ ಯಶಸ್ಸು ಇರುವುದು ಅದು ನಮ್ಮ ನೆನಪನ್ನು ಕೆದಕಿ ಅದು ನಮ್ಮಅನುಭವವೂ ಹೌದು ಎನಿಸಿದಾಗ. ಇಲ್ಲಿನ ವಿವರಣೆ ಅರ್ಧ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೆ ನನ್ನನ್ನು ಒಯ್ದಿತು. ಆಗಿನ್ನು ಕೃಷಿ ಇಲಾಖೆ ಹೆಸರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಇದ್ದ ಕಾಲ. ಹಳ್ಳಿಗರು ಮಳೆಗಾಳಿಯ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗೆ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವಿಧಾನ ಅನುಸರಿಸುತಿದ್ದರು. ಬಿಳಿ   ಮೋಡ ಕಟ್ಟಿದರೆ ಮಳೆ ಬಾರದು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಮಿಂಚಿದರೆ ಮಳೆ ಶೂನ್ಯ,ಬೆಳಗ್ಗೆ ಬಂದ  ಬಂದ ಮಳೆ ಸಂಜೆ ಬಂದ ಅಳಿಯ ಬೇಗನೆ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ., ಸ್ವಾತಿ ಮಳಿ ಹೇತೆನೆಂದರೂ ಬಿಡದು, ಕುರುಡು ಚಿತ್ತಿ, ಉತ್ತರಿ ಮಳಿ ಉಸ್‌ ಅಂದರೆ ಹೋತು,ರೋಹಿಣಿ ಮಳೆ ಬಂದರೆ ಓಣಿ ಎಲ್ಲ ಜೋಳ ಎಂಬ ಮೊದಲಾದ ನಾಣ್ಣುಡಿಗಳು ದೇಶೀಯ ಜಾಣ್ಮೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದ್ದವು. ನಿಜ ಆಗತಾನೆ ಬಂದಿದ್ದ ಊರಿನಲ್ಲಿನ ಒಂದೋ ಎರಡೋ ರೇಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಹವಾ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ಬಿತ್ತರವಾಗುತಿದ್ದಿತು.  ರೇಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಇಂದು ಜಡಿ ಮಳೆ ಎಂದಾಗ ರಣ ರಣ ಬಿಸಿಲು, , ಈ ದಿನ ಒಣ ಹವೆ ಎಂದಾಗ ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಳಿಗೆಯಿಂದ ತೊಟ್ಟಿಕ್ಕುವ ಜಂತಿಹನಿ , ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ಜನ ನಗುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು

ರೆಂಟೆ ,ಕೂಂಟೆಟೆ ಹೂಡಲು, ಬೀಜ ಬಿತ್ತಲು ರಾಶಿ ಮಾಡಲು ನಮ್ಮಹಳ್ಳಿಗರು ಪಡೆದ ಪರಂಪರಾಗತ ಜ್ಞಾನ ಬಳಸುತಿದ್ದರು. ಅದಕ್ಕೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷದ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ ಎಂದು ಈ ಕೃತಿಯ ಮೂಲಕ ತಿಳಿಯಿತು.

ಬಾವಿ ,ಕೆರೆ, ಕಂಟೆ ಕೊಳಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ  ವಿವರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದುನ್ನು ಈ ಕೃತಿ ವಿಶದಪಡಿಸುವುದು..ಸಂಶೋಧಕರಾದ ಡಾ.ಹರಿಹರ ಶ್ರೀನಿವಾಸರಾಯರು ವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಜಲವಿಜ್ಞಾನ ತಜ್ಞರು.ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಇತಿಹಾಸ ಸಂಶೋಧಕರು. ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಂಶಗಳ ಅನ್ವಯ ಅವರಿಗೆ ಅತಿ ಸಲೀಸು. ಅದರಿಂದ ಮನರಂಜನೆ ಎನಿಸಬಹುದಾದ ವಿವರಗಳು ಮನೋವಿಕಾಸಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವಂತೆ ಬರೆದಿರುವರು..

ನೀರು ಜಗತ್ತಿನ ಜೀವ ರಾಶಿಗಳನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ , ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರ , ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ, ರಸಾಯನ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ ಎಲ್ಲವೂ ಜಲಶಾಸ್ತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಅಂತರ್‌ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ..ಯಾವ ಸಸ್ಯಗಳು ನೀರಿನ ಇರವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ,ಮಣ್ಣಿ ಬಣ್ಣದಿಂದ ನೀರಿನಬಾಹುಳ್ಯ ಮತ್ತು ರುಚಿಯ ನಿರ್ಧಾರ ಹೇಗಾಗುತ್ತದೆ, ಮನೆಯ ಅಥವ ಊರಿನ ಯಾವ ದಿಶೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಇದ್ದರೆ ಏಳಿಗೆ .ಅಥವ ಅವನತಿ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಸಂಪ್ರದಾಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಎನ್ನುವುದು ತುಂಬಾ ಸರಳೀಕರಣ.ಅಗಲವಾದ ಎಲೆಇರುವ , ಮುಳ್ಳುಇಲ್ಲದ ಬನ್ನಿ ಮರದ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ , ಹುತ್ತದ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತ ನೀರಿನಸೆಲೆ ಇರುವುದು .ಹಿಂದಿನಕಾಲದ ಜಲತಜ್ಞರು ಕೆಲವು ಸಸ್ಯದ ಟೊಂ ಗೆಹಿಡಿದು  ನೀರಿರುವ ಜಾಗವನ್ನು ಖಚಿತವಾಗಿ ತೋರಿಸುತಿದ್ದ ರಹಸ್ಯದ  ವಿವರವನ್ನು ಈ ಕೃತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲದರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮಾಡಿರುವುದು ಸಂಶೋಧನೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ತೋರುವುದು . ಈ ಅಂತರ್‌ಶಿಸ್ತೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಪುಸ್ತಕದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ.

ಇನ್ನು ಯಾವುದೇ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಜನ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾಗುವುದು, ಉಪಯುಕ್ತವಾಗುವುದು ಅದರ ಅಧ್ಯಯನ  ಮತ್ತು, ಅನ್ವಯದಿಂದ. ಅದು ಜೀವನ್ಮುಖಿಯಾದಾಗಲೇ ಅದಕ್ಕೆ ಬೆಲೆ. ಈಗಿರುವ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಪರಿಹಾರಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ ಅವಕಾಶ ವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು  ಅಗತ್ಯ.  .ಈಗ ಕೋಟ್ಯಂತರ ರೂಪಾಯಿ ಹಣ ವೆಚ್ಚ ಮಾಡಿ ಹೂಳೆತ್ತಿಸಿ ಕೆರೆಯ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಮಾಡಿಸುವ ಯೋಜನೆಗಳು ವಿಫಲವಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಜಲಾಶಯಕ್ಕ ಬರಬೇಕಾದ ನೀರು ಬಾರದೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಬರಬಾರದ ಕೊಳೆ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಹರಿಯ ಬಿಟ್ಟಿರುವುದರಿಂದ. ಹಿಂದೆ ನೀರನ್ನು ದೇವರು ಎಂದುಕೊಂಡಿದ್ದರು  ಅದು ಮೂಢ ನಂಬಿಕೆ ಯಾಗಿ ಆಧುನಿಕರಿಗೆ ಕಾಣಿಸುವುದು ಸಹಜ.   ಅದರ ಹಿಂದಿನ ಉದ್ದೇಶ ದೇವರು ಎಂಬ ಭಕ್ತಿ ಅಥವ ಭಯದಿಂದಲಾದರೂ ನೀರಿನ ದುರ್ಬಳಕೆ ಅಥವ ಮಾಲಿನ್ಯ ನಡೆಯದಿರಲಿ ಎಂದು.

ಈಗ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳ ಮಹಾಪೂರವೇ ಹರಿದಿದೆ. ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಮೊತ್ತವೂ ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ  ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ..  “ ಕನ್ನಡದ ಕಣ್ವರಾದ ಬಿ.ಎಂ ಶ್ರೀ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ  ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವನ್ನುಸ್ಥಾಪಿಸಿದವರು ಎಂ. ವಿ.  ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯನವರು . ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದವರು ಅವರ ಗುರುಗಳಾದ ಮತ್ತು ಬಿ. ಎಂ ಶ್ರೀಯವರ ನೇರ ಶಿಷ್ಯರಾದ ಕುವೆಂಪು ಅವರು..ಈ ಮೂವರು ಮಹನೀಯರ  ಆಶಯದಂತೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವು  ಅಂತರ್‌ಗಂಗೆಯಾಗಿ  ಸದ್ದುಗದ್ದಲವಿಲ್ಲದೆ ಕನ್ನಡದ ಕೆಲಸ  ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಫ್ರತಿಷ್ಠಾನ ನೀಡುವ  ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಮೊತ್ತ ಕಿರಿದಾದರೂ ಅದರ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಬಹು ಹಿರಿಯದು.. ಅದಕ್ಕೆಂದೇ ಹೆಸರಾಂತ ಸಂಶೋಧಕರು ದೂರದಿಂದ  ತಮ್ಮ ಖರ್ಚಿನಲ್ಲೇ ಬಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸುವರು”, ಎಂಬ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಡಾ. ಪಿ.ವಿ ನಾರಾಯಣರ ಮಾತು ಅಕ್ಷರಶಃ ಸತ್ಯ.

ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಿದ ಶೂದ್ರ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಅವರು ಈ ಪುಸ್ತಕವು ಹೇಗೆ ಪ್ರಚಲಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಪರಹಾರ ನೀಡಬಲ್ಲದು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರೂ ಇದರಿಂದ ಹೇಗೆ ಅದರ ಲಾಭ ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂಬದನ್ನು ಕಳಕಳಿಯಿಂದ ತಿಳಿಸಿದರು.

“ ಅನಂತ ರಂಗ “ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ.  ಪರಿಸರ ಕಾಳಜಿ ಇರುವ ಎಲ್ಲರ ಮನೆಯ ಓದುವ ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯಲು ಸರ್ವಥಾ ಯೋಗ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಡಾ. ಎಸ್‌ ಆರ್‌, ..ರಾವ್‌ ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣ

ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣದ ಚಿತ್ರಗಳು

ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಲಗಣನೆ

zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è PÁ®UÀt£É 

 qÁ. ¦.«. PÀȵÀÚªÀÄÆwð

                                                                   

           ¸ÀÆAiÀÄð£À GzÀAiÀiÁ¸ÀÛUÀ¼À DªÀvÀð£À, ZÀAzÀæ ©A§zÀ ªÉÊgÀÆ¥ÀåUÀ¼À CªÀvÀð£À, ºÁUÉà IÄvÀÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ DPÁ±ÀzÀ°è£À £ÀPÀëvÀæUÀ¼À DªÀvÀð£À; EªÀÅUÀ¼ÀÄ PÀæªÀĪÁV ¢£À, wAUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ªÀµÀðUÀ¼ÉA§ PÁ¯ÁªÀ¢üAiÀÄ UÀt£ÉUÉ £ÁA¢AiÀiÁ¬ÄvÀÄ. »ÃUÉ gÀÆ¥ÀÄUÉÆArzÀÝ PÁ®UÀt£É §ºÀÄ ¥ÁæaãÀ PÁ®¢AzÀ¯Éà «±ÀézÁzÀåAvÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è «©ü£Àß jÃw ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À°è §¼ÀPÉUÉ §A¢gÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀĵÉÖ.

       ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ Qæ¸ÀÛ±ÀPÀzÀ DgÀA¨sÀzÀ PÁ®PÁÌUÀ¯Éà gÁd£À DqÀ½vÀ ªÀµÀðªÀ£ÀÄß UÀt¸ÀĪÀ ¥ÀzÀÝw §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÀÝ §UÉÎ ±Á¸ÀUÀ¼ÀÄ DzsÁgÀªÁVªÉ. ‘zÀĪÁzÀ¸À ªÀ¸Á©ü¹vÉãÀ ªÉÄà EAiÀÄA C£À¥À¬ÄvÉ’ [£À£Àß (¥ÀmÁÖ©üµÉÃPÀªÁzÀ) 12 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ DVgÀĪÁUÀ F DeÉÕAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀr¹gÀÄvÉÛãÉ] JA§ ªÀiÁvÀÄ C±ÉÆÃPÀ£À ±Á¸À£ÀUÀ¼À¯Éèà GPÀÛªÁVzÉ. ºÁUÉÃ, gÁdgÀÄ vÀªÀÄä DqÀ½vÀ ªÀµÀðªÀ£ÀÄß G¯ÉèÃT¸ÀĪÀ ¥ÀæªÀÈwÛ zÀRͤߣÀ ±ÁvÀªÁºÀ£À, §AUÁ¼ÀzÀ ¥Á®gÀÄ, ZÀAzÀægÀÄ; C¸Áì«Ä£À §æºÀä¥Á® zÉÆgÉUÀ¼ÀÄ; zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À®èªÀ, ZÉÆüÀ, ¥ÁAqÀå, ºÁUÉà Qæ.±À. 6£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀQÌAvÀ »A¢£À PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ CgÀ¸ÀÄ ªÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼ÀªÀgÁzÀ ¥ÁæaãÀ UÀAUÀ, PÀzÀA§ ºÁUÀÆ ¨ÁzÁ«ÄAiÀÄ ZÀ®ÄPÀågÀ D½éPÉAiÀÄ PÁ®zÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À®Æè PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.

         ±ÁvÀªÁºÀ£ÀgÀ ªÀiÁAqÀ°PÀgÁVzÀÝ ZÀÄlÄUÀ¼À §£ÀªÁ¹AiÀÄ £ÁUÁ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘¸ÀAªÀvÀìgÀ 10-2 ºÉêÀÄAvÁ£À ¥ÀSÉÆà 2 ¢ªÀ¸À 1’ JA§ G¯ÉèÃR«zÉ. E°è MAzÀÄ ªÀµÀðPÉÌ ªÀÄÆgÀÄ IÄvÀÄUÀ¼ÀÄ; CAzÀgÉ: VæõÀä, ªÀµÀð ªÀÄvÀÄÛ ºÉêÀÄAvÀ (¨ÉùUÉ, ªÀļÉUÁ® ªÀÄvÀÄÛ ZÀ½UÁ®), MAzÀÄ IÄvÀÄ«UÉ JAlÄ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ, MAzÀÄ ¥ÀPÀëPÉÌ ºÀ¢£ÉÊzÀÄ ¢£ÀUÀ¼ÀÄ – JA§ UÀt£É §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÀÄÝzÀÄ UÉÆÃZÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ±ÁvÀªÁºÀ£ÀgÀ C£ÀAvÀgÀ zÀQëët ¨sÁgÀvÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ¥À®èªÀ, UÀAUÀ, PÀzÀA§, ZÉÆüÀ, ZÉÃgÀ ¥ÁAqÀågÉà ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀ D½éPÉUÉ M¼À¥ÀnÖ¢ÝvÀÄ. CªÀgÀ ¥ÁæaãÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è gÁd£À DqÀ½vÀ ªÀµÀð UÀt£ÉAiÉÄà «±ÉõÀªÁV §¼ÀPÉAiÀiÁVgÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. IÄvÀÄ, ¥ÀPÀë ªÀÄvÀÄÛ ¢£ÀUÀ¼À UÀt£ÉAiÀÄ eÉÆvÉUÉ ºÀ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è £ÀPÀëvÀæ, ªÀÄƺÀÆvÀðUÀ¼À G¯ÉèÃRUÀ¼ÀÆ EgÀĪÀÅzÀÄAlÄ.

        PÀzÀA§ ªÀÄÈUÉñÀªÀªÀÄð£À JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀµÀðzÀ vÁªÀÄæ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘²æà «dAiÀÄ ²ªÀªÀÄÈUÉñÀªÀªÀÄäðtB «dAiÀĪÉÊd¬ÄPÀB ¸ÀAªÀvÀìgÀB ¢éwÃAiÀÄB ºÉêÀÄAvÀ ¥ÀPÀëB ZÀvÀÄvÀÜð wyzÀÝð±À«ÄÃ’ (JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀµÀðzÀ ºÉêÀÄAvÀ IÄvÀÄ«£À 4£ÉAiÀÄ ¥ÀPÀë 10£ÉAiÀÄ wy)  JAzÀÄ GPÀÛªÁVzÉ.

        UÀAUÀgÀ¸ÀgÀ PÁ®zÀ »AzÀÆ¥ÀÄgÀ vÁ®ÆQ£À ±Á¸À£ÀPÉÆÃmÉ UÁæªÀÄzÀ vÁªÀÄæ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘¥ÀæxÀªÉÄà ¸ÀAªÀvÀìgÉà ¥sÁ®ÄΣÀ ªÀiÁ¸É ±ÀÄPÀè¥ÀPÉëà wxËzÀ±ÀªÀiÁåA’ JAzÀÄ GPÀÛªÁVzÉ. UÀAUÀ zÀÄ«ð¤ÃvÀ£À GvÀÛ£ÀÆgÀÄ vÁªÀÄæ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘.............ªÀvÀðªÀiÁ£Éà «A±ÀvÀÛªÉÄà «dAiÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgÉà PÁwðPÀ ªÀiÁ¸É ¥ËtðªÀiÁå¸ÀA wxË PÀÈwÛPÀ £ÀPÀëvÉæà C©üfvï ªÀÄƺÀÆvÉð’ JAzÀÄ ªÀÄƺÀÆvÀðzÀ G¯ÉèÃR PÀÆqÀ §A¢zÉ. ºÁUÉà ¥À®èªÀgÀ vÁªÀÄ æ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘zsÀªÀÄäðªÀĺÁgÁdB ²æÃPÀAzÀªÀªÀÄäðtB ¥ÀæªÀzÀÞðªÀiÁ£À «dAiÀÄgÁdå ¢éwÃAiÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgÉÃ......’ (¥À®èªÀ ²æÃPÀAzÀªÀªÀÄð£À vÁªÀÄæ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ; EwºÁ¸À zÀ±Àð£À, ¸ÀA¥ÀÄl 25, ¥ÀÄl 26-28) JAzÀÄ G¯ÉèÃRªÁVzÉ.

       ªÀÄļÀ¨ÁUÀ®Ä vÁ®ÆPÀÄ ¨sÉÊgÀPÀÆgÀÄ ¸ÀܼÀzÀ°è£À ZÉÆüÀgÁd gÁeÉÃAzÀæ ZÉÆüÀ£À PÀ£ÀßqÀ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘¸Àé¹Û ªÀÄ¢gÉUÉÆtØ PÉÆ¥ÀàgÀUÉñÀj ªÀªÀÄäðAUÉ ªÀjµÀ«Ä¥ÀàðvÉÆÛªÀÄâvÀÛgÉƼÀâAiÀÄÝPÀÆgÀ ªÀiÁgɪÀÄä .......’ (J.PÀ.10, gÉʸï DªÀÈwÛ, ªÀÄļÀ¨ÁUÀ®Ä 203) JA§ G¯ÉèÃR«zÉ.

        ‘¸Àé¹Û ²æà PÉÆà ªÀiÁgÀ¥À£ÀägÁ£À ¸ÀÄAzÀgÀ¥ÁArAiÀÄ zÉêÀgïPÀÄÌ AiÀiÁtÄØ 3ªÀzÀÄ......’ (ªÉÃ. ªÉÃzÁZÀ®A., ¥ÁAqÀå£ÁnÖ¯ï ªÁuÁ¢gÁAiÀÄgïUÀ¼ï, 1987, ¥ÀÄ. 182) JA§ G¯ÉèÃR ¥ÁAqÀågÁdgÀ ±Á¸À£ÀªÉÇAzÀgÀ°è §A¢zÉ.

         »ÃUÉà ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è gÁd£À DqÀ½vÀ ªÀµÀðUÀ¼Éà ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV UÀt£ÉAiÀiÁUÀÄwÛzÀÄzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄAzÉ DgÀ£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ C£ÀAvÀgÀzÀ°è  ‘±ÀPÀ’ ªÀµÀðzÀ G¯ÉèÃRUÀ¼ÀÄ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ‘±ÀPÀ’ªÀµÀðªÉA§ÄzÀÄ PÀĵÁtgÀ zÉÆgÉ PÁ¤µÀÌ£À DqÀ½vÀ ªÀµÀðªÉAzÀÆ ºÉüÀ¯ÁVzÉ. DzÀgÉ, ªÁ¸ÀÛªÀªÁV CzÀÄ zÀRͤߣÀ ¥Àæ¹zÀÞ CgÀ¸À£ÁzÀ ±ÁvÀªÁºÀ£À ªÀA±ÀzÀ UËvÀ«Ä¥ÀÄvÀæ ±ÁvÀPÀtÂðAiÀÄ DqÀ½vÀ ªÀµÀðªÉAzÀÄ »jAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÁVzÀÝ ªÀiÁ£Àå JA. UÉÆëzÀ ¥ÉÊ CªÀgÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÁÝgÉ. DgÀ£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀzÀ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ, CAzÀgÉ; PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨ÁzÁ«Ä ZÀ®ÄPÀågÉà ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è F ±ÀPÀ ªÀµÀðUÀ¼À G¯ÉèÃRUÀ¼ÀÄ «±ÉõÀªÁV PÁt¹PÉÆArgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ‘±ÀPÀ ªÀµÉëÃðµÀÄ ZÀvÀıÀêvÉõÀÄ  ¥Àk Ñ µÀ¶ÖAiÀÄÄvÉõÀÄ’ (465=Qæ.±À.543) JA§ G¯ÉèÃR«gÀĪÀ ±Á¸À£À ¨ÁzÁ«ÄAiÀÄ°èzÀÄÝ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀÄ°PÉòAiÀÄzÁVzÉ. EzÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è zÉÆgÉwgÀĪÀ ¥ÁæaãÀvÀªÀĪÁzÀ ±ÀPÀªÀµÀðzÀ G¯ÉèÃR«gÀĪÀ ±Á¸À£ÀªÁVzÉ. EzÀÄ Qæ.±À. 78 jAzÀ DgÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

        ZÀ®ÄPÀå zÉÆgÉ ªÀÄAUÀ°Ã±À£À ±Á¸À£ÀªÉÇAzÀgÀ°è ‘²æêÀÄAUÀ°Ã±ÀégÀ gÀt«PÁæ£ÀÛB ¥ÀæªÀzÀÞðªÀiÁ£À gÁdå ¸ÀAªÀvÀìgÉà zÁézÀ±Éà ±ÀPÀ£ÀÈ¥À gÁeÁå©üµÉÃPÀ ¸ÀAªÀvÀìgÉõÉÖwPÁæ£ÉÛõÀÄ ¥ÀAZÀ¸ÀÄvÉõÀÄ’ JAzÀÄ vÀ£Àß DqÀ½vÀzÀ 12£ÉAiÀÄ ªÀµÀð ºÁUÀÆ ±ÀPÀ£ÀÈ¥Àw gÁeÁå©üµÉÃPÀzÀ 500£ÉAiÀÄ ªÀµÀðªÀ£ÀÄß G¯ÉèÃT¸À¯ÁVzÉ. EzÉà ªÀA±ÀzÀ «£ÀAiÀiÁ¢vÀå, QÃwðªÀªÀÄðgÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À®Æè ±ÀPÀªÀµÀðªÀ£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ, ‘±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÀ 1110gÀ G¯ÉèÃR ¥ÀAqÀgÁ¥ÀÄgÀzÀ ªÀÄgÁp ±Á¸À£ÀzÀ°è §A¢zÀÄÝ, EzÉà ¥ÁæAiÀıÀB ‘±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÉ’ JA§ÄzÀgÀ ¥ÁæaãÀvÀªÀÄ G¯ÉèÃR«zÀÝAvÉ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÉÃGtgÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À®Æè C£ÀAvÀgÀzÀ C£ÉÃPÀ zÁR¯ÉUÀ¼À°èAiÀÄÆ «±ÉõÀªÁV «dAiÀÄ£ÀUÀgÀzÀ CgÀ¸ÀgÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è ‘±Á°ªÁºÀ£À±ÀPÉ’AiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ºÉZÁÑV PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ.

        ±ÀPÀªÀµÀðªÀ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ CgÀ¸ÀĪÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼ÁzÀ gÁµÀÖçPÀÆl, PÀ¯ÁåtzÀ ZÁ¼ÀÄPÀå, ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ªÀiÁAqÀ°PÀgÁVzÀÝ PÀ¼ÀZÀÆgÀå, ¸ÉÃGt ºÁUÀÆ ºÉÆAiÀÄì¼ÀgÀÄ ªÁå¥ÀPÀªÁV §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. EA¢UÀÆ ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ vÀªÀÄä ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ¥ÀAZÁAUÀUÀ¼À°è «±ÉõÀªÁV §¼ÀPÉUÉƼÀÄîwÛgÀĪÀ ±ÀPÉAiÉÄAzÀgÉ, ‘±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÉ’AiÉÄà DVzÉ. C®èzÉ EzÀÄ EAzÀÄ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ®Æè vÀ£Àß ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß G½¹PÉÆrzÉ.

        zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è F ‘±Á°ªÁºÀ£À±ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ‘PÀ°AiÀÄÄUÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀ’, ‘PÉÆ®èA ¸ÀAªÀvÀìgÀ’, ‘ZÁ¼ÀÄPÀå «PÀæªÀÄ ªÀµÀð’, ‘¥ÀÄzÀĪÉÊ¥ÀÄà ¸ÀAªÀvÀìgÀ’, ‘»f’æ, ‘¥sÀ¹è’, ‘±ÀƺÀÆgï’, ‘ªÀi˯Á¢ ¸ÀAªÀvÀìgÀ’UÀ¼ÀÆ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£À, ¸ËgÀªÀiÁ£À ºÁUÀÆ ZÁAzÀæªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwUÀ¼À°è UÀt£É ªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀzÀÞwUÀ¼À eÉÆvÉ eÉÆvÉUÉÃ, ¨ÁæºÀì÷àvÀå ªÀiÁ£ÀzÀ CgÀªÀvÀÄÛ ªÀµÀð ZÀPÀæzÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄvÀªÁV §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀÆqÀ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.

        wAUÀ¼À UÀt£ÉUÉ ZÀAzÀæ£À ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÆß, ªÀµÀðzÀ UÀt£ÉUÉ ¸ÀÆAiÀÄð£À ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸À«ÄÃPÀtUÉƽ¹ ¨ÉùUÉ, ªÀļÉ, ZÀ½UÁ®UÀ¼ÀÄ JA§ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ½UÉ ºÉÆAzÁtÂPÉ AiÀiÁUÀĪÀAvÉ gÀƦ¹PÉÆAqÀ ¥ÀAZÁAUÀªÉà ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀAZÁAUÀ. F ¥ÀAZÁAUÀzÀ UÀt£ÉAiÀÄ®Æè wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀiÁªÁ¸ÉåAiÀÄ £ÀAvÀgÀ¢AzÀ UÀt¸ÀĸÀĪÀÅzÀÄ; ¥ËtðªÉÄAiÀÄ £ÀAvÀgÀ¢AzÀ UÀt¸ÀĪÀÅzÀÄ, JA§ JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ. zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ PÀ£ÁðlPÀ, DAzsÀæ, ªÀĺÁgÁµÀÖç C®èzÉ GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ UÀÄdgÁvï, Mj¸ÁìUÀ¼À®Æè wAUÀ¼À UÀt£É ‘CªÀiÁAvÀ’ CAzÀgÉ; CªÀiÁªÁ¸ÉåAiÀÄ £ÀAvÀgÀ¢AzÀ UÀt¸ÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrüAiÀÄ°èzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ G½zÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÉAzÀgÉ; ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ, gÁeÁ¸ÁÜ£À, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, ©ºÁgÀ, dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀ, ºÁUÀÆ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ‘¥ÀÆtðªÀiÁAvÀ’ªÁV §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ.

        ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ PÁ®UÀt£É zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è «±ÉõÀªÁV vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ, PÉÃgÀ¼À ºÁUÀÆ PÀ£ÁðlPÀzÀ vÀļÀÄ£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉà GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ºÁUÀÆ C¸ÁìAUÀ¼À®Æè §¼ÀPÉ EzÉ. F ¸ËgÀªÀiÁ£ÀzÀ®Æè wAUÀ¼À UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀiÁAvÀ¢AzÀ E®èªÉà ¥ÀÆtðªÀiÁAvÀ¢AzÀ UÀt¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ, PÉÃgÀ¼À ºÁUÀÆ  GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ºÁUÀÆ C¸ÁìAUÀ¼À°è wAUÀ¼À UÀt£É CªÀiÁAvÀ¢AzÀ ªÀiÁrzÀgÉ, eÁgÁÍAqï, ºÀjAiÀiÁt, ¥ÀAeÁ¨ï, wæ¥ÀÄgÀ, £ÉÃ¥Á¼À, ¨sÀÆvÁ£ïUÀ¼À°è wAUÀ¼À UÀt£É, ¸ËgÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀ°Ã, ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀ°; CªÀiÁAvÀªÁVAiÉÄà UÀt¸ÀĸÀĪÀÅzÀÄ «±ÉõÀ.

        zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ°è wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÁ²ZÀPÀæzÀ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ. CAzÀgÉ: ZÉÊvÀæ, ªÉʱÁR, .... EvÁå¢ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÁßV UÀÄgÀw¹zÀgÉ; GvÀÛgÀ PÉÃgÀ¼À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è zÁézÀ² gÁ²UÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½AzÀ CAzÀgÉ: ªÉÄõÀ, ªÀȵÀ¨sÀ, «ÄxÀÄ£À, PÀPÀðl, ¹AºÀ, PÀ£Áå, ... EvÁå¢ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½AzÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀgÉ¢gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ; ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄAvÉ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À£Éßà ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV C£ÀĸÀj¹zÀgÀÆ, wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ vÀĸÀÄ ©ü£ÀߪÁV PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.  CªÀÅUÀ¼À ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆðPÉUÀ¼À PÉÆõÀ×PÀPÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.

        ªÀµÀðzÀ DgÀA¨sÀzÀ vÉâ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀAZÁAUÀUÀ¼À°è C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀÅzÀÄAlÄ.

      ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀAZÁAUÀzÀ°è ªÀµÀðzÀ DgÀA¨sÀ ZÉÊvÀæ¢AzÀ (ZÉÊvÁæ¢) DgÀA¨sÀªÁzÀgÉ, PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¸ËgÀ ¥ÀAZÁAUÀ PÉÆ®èA ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV gÁ² ZÀPÀæzÀ ¹AºÀ ¸ÀAPÁæAw¬ÄAzÀ UÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

        MmÁÖgÉ ªÀµÀðzÀ DgÀA¨sÀzÀ ¢£ÀUÀ¼ÀÄ «©ü£Àß ¥ÀzÀÞwAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀUÀ¼À°è ºÁUÀÆ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è «©ü£ÀߪÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

¸ËgÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ gÁ²UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀ

gÁ² ¸ÀASÉå	gÁ²AiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ	§ºÀÄvÉÃPÀ ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀAZÁAUÀ¼À°è£À wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ      /¥ÀgÁåAiÀÄUÀ¼ÀÄ	vÀ«Ä¼ÀÄ ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀAZÁAUÀzÀ°è£À wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ	ªÀįÉAiÀiÁ¼À (PÉÃgÀ¼À) ¸ËgÀ ¥ÀAZÁAUÀzÀ wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ
1	ªÉÄõÀ	ªÉʱÁPÀ * /ªÀiÁzsÀªÀ              (gÁzsÀ)	avÀÛgÉÊ *	ªÉÄÃóµÀ
2	ªÀȵÀ¨sÀ	eÉåõÀ×        / ±ÀÄPÀæ	ªÉÊPÁ¹	ªÀȵÀ¨sÀ
3	«ÄxÀÄ£À	DµÁqÀ      / ±ÀÄa	DtÂ	«ÄxÀÄ£À
4	PÀPÀðl	±ÁæªÀt       / £À¨sÀ	Dr	PÀPÀðl
5	¹AºÀ	¨sÁzÀæ¥ÀzÀ   / £À¨sÀ¸Àå	DªÀtÂ	¹AºÀ *
6	PÀ£Áå	D²éÃd       / EµÀ	¥ÀÄgÀmÁÖ¹	PÀ£Áå
7	vÀįÁ	PÁwðPÀ    / HdÓð	C¥Ààð¹	vÀįÁ
8	ªÀȲÑPÀ	ªÀiÁUÀð²gÀ  / ¸ÀºÀ¸ÀÄì	PÁwðUÉÊ	ªÀȲÑPÀ
9	zsÀ£Àĸï	¥ËµÀ       / ¸ÀºÀºÀå	ªÀiÁUÀð½	zsÀ£Àĸï
10	ªÀÄPÀgÀ	ªÀiÁWÀ      / vÀ¥À¸ÀÄì	vÉÊ	ªÀÄPÀgÀ
11	PÀÄA¨sÀ	¥Á®ÄÎt    / vÀ¥À¸Àå	ªÀiÁ¹	PÀÄA¨sÀ
12	«ÄãÀ	ZÉÊvÀæ        / ªÀÄzsÀÄ	¥ÀAUÀÄtÂ	«ÄãÀ

                                       

  ¸ÀÆZÀ£É: * F aºÉß, ªÀµÀðzÀ DgÀA¨sÀzÀ wAUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

        zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ PÀ£ÁðlPÀ, DAzsÀæ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁgÁµÀÖç ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£ÀzÀ ¥ÀAZÁAUÀªÉà §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÀÄÝ ; ‘ZÁAzÀæªÀiÁ£À GUÁ¢’AiÀÄAzÀÄ ªÀµÀðzÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¢£À DgÀA¨sÀªÁUÀÄgÀÄvÀÛzÉ.

        vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ, PÉÃgÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ vÀļÀÄ£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀAZÁAUÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄwÛzÀÄÝ §ºÀĪÀÄnÖUÉ ZÉÊvÁæ¢ PÀæªÀĪÀ£Éßà §¼À¹zÀgÀÆ ªÀįÉAiÀiÁ¼À ¥ÀæzÉÃzÀ°è ªÀiÁvÀæ ‘¹AºÀ ªÀiÁ¸À’ (¨sÁzÀæ¥ÀzÀ=DUÀ¸ïÖ-¸É¥ÀÖA§gï) ¢AzÀ £ÀÆvÀ£À ªÀµÀð (NtA) DgÀA¨sÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. E°è wAUÀ¼ÀÄUÀ½UÉ gÁ²AiÀÄ ºÉ¸ÀgÀ£Éßà ¤ÃrgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À §ºÀÄzÁVzÉ.

        MAzÀÄ ZÁAzÀæ wAUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ªÁå¦Û 29.5306 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ. ¸ËgÀ wAUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ªÁå¦Û 30.4369 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ, CAzÀgÉ: MAzÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ËgÀªÀiÁ£À ªÀµÀðPÀÆÌ ZÁAzÀæªÀiÁ£ÀzÀ ªÀµÀðPÀÆÌ  ¸ÀÆÜ®ªÁV ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 11 ¢£ÀUÀ¼À ªÀåvÁå¸À«gÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ZÁAzÀæªÀiÁ£ÀzÀ  ªÀµÀðªÀ£ÀÄß IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ½UÉ C£ÀĸÁgÀªÁVgÀĪÀ ¸ËgÀªÀiÁ£ÀzÀ ªÀµÀðzÉÆA¢UÉ ¸ÀjzÀÆV¹PÉƼÀî®Ä ªÀiÁrPÉÆArgÀĪÀÅzÉ  ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£À ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ  ¥ÀAZÁAUÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß »AzÀÆUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ZÁAzÀæªÀiÁ£ÀªÉAzÉà PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.  F ¥ÀzÀÞwAiÉÄà ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ ¥ÀæZÀ°vÀ«gÀĪÀÅzÁVzÉ.

        C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ ¥ÀAZÁAUÀ ZÁAzÀæªÀiÁ£ÀªÁUÀ°Ã ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀ°Ã, ¸ËgÀªÀiÁ£ÀªÁUÀ° - zsÁ«ÄðPÀ DZÀgÀuÉUÀ½UÉ wy, ªÁgÀ, £ÀPÀëvÀæUÀ¼À UÀt£ÉAiÉÄà ¥ÀæzsÁ£ÀªÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ F jÃwAiÀÄ ºÉÆAzÁtÂPÉ wÃgÀ CUÀvÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. D PÁgÀt¢AzÀ¯Éà ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀAZÁAUÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¤AiÀÄvÀ PÁ®zÀ°è C¢üPÀ CxÀªÁ ±ÀÆ£Àå wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆArgÀĪÀÅzÀÄ.

         zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀæZÀ°vÀ«gÀĪÀ ‘±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÉ’, ‘PÀ°AiÀÄÄUÀ’ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À UÀt£ÉAiÀÄ°è ZÉÊvÁæ¢ (ªÀiÁað-J¦æ¯ï) PÀæªÀĪÀ£ÀÄß C£ÀĸÀj¹zÀ ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwAiÉÄà ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVzÀÝgÉ, ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ°è ªÉʱÁSÁ¢ CxÀªÁ ¹AºÁ¢ (¨sÁzÀæ¥ÀzÀ) ¥ÀzÀÞwUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĸÀj¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.

          ±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÉAiÀÄ §UÉÎ »A¢£À ¥ÀÄlUÀ¼À°è ¸ÀÆÜ® «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ zÀQët ¨sÁgÀvÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è£À ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è GPÀÛªÁVgÀĪÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À §UÉÎ UÀªÀĤ¸ÉÆÃt.

        PÀ°AiÀÄÄUÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀ: ¨ÁzÁ«Ä ZÀ®ÄPÀågÀ PÁ®zÀ¯Éèà PÀ°AiÀÄÄUÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ G¯ÉèÃR §A¢zÉ. ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀÄÄzÀÞªÀÅ Qæ.¥ÀÆ. 3102 gÀ°è £ÀqɬÄvÀÄ. D AiÀÄÄzÀÞzÀ £ÀAvÀgÀ PÀ°AiÀÄÄUÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. CAzÀgÉ ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀzÀ zsÀªÀÄðgÁAiÀÄ (AiÀÄÄ¢ü¶×gÀ)£ÀÄ  ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ PÁ® JA§ ºÉýPÉUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É F ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ UÀt£É ¤AwzÉ. EzÀÄ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ C£ÉÃPÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è PÁt¹PÉÆArzÉ. §ºÀÄvÉÃPÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ±ÀPÀ(±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÀ) E®èªÉ EvÀgÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ EzÀÄ §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. EA¢UÀÆ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ¥ÀAZÁAUÀUÀ¼À°è EzÀÄ vÀ£Àß ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß G½¹PÉÆArzÉ. Qæ.±À. 634 gÀ LºÉƼÉAiÀÄ ±Á¸À£ÀzÀ°è F ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ G¯ÉèÃR«zÀÄÝ ±ÀPÀ 556, ¨ÁgÀvÀ AiÀÄÄzÀÞ¢AzÀ 3735 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¹zÀ PÀ°PÁ®zÀ°è  CAzÀgÀgÉ PÀ°AiÀÄÄUÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀ 3735 £ÉAiÀÄ ªÀµÀðzÀAzÀÄ  ±Á¸À£À ºÁQ¹zÀ «ªÀgÀ §A¢zÉ. ‘¸Àé¹Û PÀ°ªÀgÀĵÀ 4518 ±ÀPÁ§Ý 1339£ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¸À®ÄèªÀ ºÉë¼ÀA© ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ DµÁqsÀ ±ÀÄ  ¸ÉÆÃ’ JA§ G¯ÉèÃR PÉÆïÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ ±Á¸À£ÀªÉÇAzÀgÀ°è §A¢zÉ. E°è ¥ÀPÀë ªÀÄvÀÄÛ ªÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ±ÀÄ. ¸ÉÆÃ. JA§ ¸ÀAPÉëÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. F jÃwAiÀÄ ¸ÀAPÉëÃ¥ÀUÀ¼À §¼ÀPÉ ±Á¸À£ÀUÀ¼À PÁ®UÀt£Á ¨sÁUÀzÀ°è §ºÀÄ ¥ÁæaãÀ PÁ®¢AzÀ¯Éà §¼ÀPÉUÉÆArgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ.

PÉÆ®èA ¸ÀAªÀvÀìgÀ: PÉÃgÀ¼ÀzÀ PÉÆa£ï ¥ÀæzÉñÀzÀ PÉÆ®A§¥ÀlÖt (PÀÄå¯Á£ï)zÀ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è DgÀA©ü¹zÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀ UÀt£ÉAiÉÄà ‘PÉÆ®èA DAqÀÄ’ CxÀªÁ ‘PÉÆ®A§ ¸ÀAªÀvÀìgÀ’ JAzÀÄ ¨sÁ«¸À¯ÁVzÉ. EzÀÄ ªÀÄ®AiÀiÁ¼À ¨sÁµÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ ºÁUÀÆ EA¢£À vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À wgÀÄ£À¯Ééð ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ¥Àæa°vÀ«zÉ. (EzÀ£ÀÄß ¥ËgÁtÂPÀ ¯ÉSÁÍZÁgÀzÀ »£É߯ÉAiÀÄ°è ‘¥ÀgÀĵÀÄgÁªÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgÀ’ªÉAzÀÄ PÀÆqÀ ºÉüÀĪÀÅzÀÄAlÄ. ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwUÉ ¸ÉÃjzÀ EzÀgÀ DgÀA¨sÀªÀ£ÀÄß PÉÃgÀ¼ÀzÀ GvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀzÀ°è ‘PÀ£Áå ¸ÀAPÁæAw’¬ÄAzÀ CAzÀgÉ ¸ËgÀ C²é£À 1 jAzÀ UÀt¸ÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ wgÀÄ£À¯Ééð ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ £ÉgÉ ºÉÆgÉAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è EzÀ£ÀÄß ‘¹AºÀ ¸ÀAPÁæAw’¬ÄAzÀ CAzÀgÉ ¸ËgÀ¨sÁzÀæ¥ÀzÀ 1jAzÀ UÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. GvÀÛgÀ PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è  wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄõÀ, ªÀȵÀ¨sÀ, ... EvÁå¢ gÁ²UÀ¼À ºÉ¸Àj£À°è PÀgÉzÀgÉ; zÀQëtzÀ°è £ÀPÀëvÀæUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄļÀî ZÉÊvÀæ, ªÉʱÁR, ... PÀæªÀÄzÀ°è UÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. «ÃgÀ gÀ«ªÀªÀÄð£À wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀzÀ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘PÉÆ®èA¸ÀAªÀvÀìgÀ’zÀ G¯ÉèÃR §A¢zÉ. ‘PÀ°ªÀµÀð 4702 PÉÆ®èA ªÀµÀð 776’ JAzÀÄ G¯ÉèÃTvÀªÁVzÉ. ºÁUÁV PÀ°ªÀµÀð ºÁUÀÆ PÉÆ®èA ¸ÀAªÀvÀ¸ÀgÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ 3925 ªÀµÀðUÀ¼À CAvÀgÀ«zÉ. PÉÆ®èA ªÀµÀðPÉÌ 825£ÀÄß PÀÆqÀĪÀÅzÀjAzÀ ¥ÀæZÀ°vÀ Qæ¸ÀÛ±ÀPÉ §gÀÄvÀÛzÉ.

        ZÁ¼ÀÄPÀå «PÀæªÀÄ ªÀµÀð: zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÁµÀÖçPÀÆlgÀ D½éPÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ C¢üPÁgÀPÉÌ §AzÀ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ «±Á® ¥ÀæzÉñÀzÀ MqÉAiÀÄgÁzÀªÀgÀÄ PÀ¯ÁåtzÀ ZÁ¼ÀÄPÀågÀÄ. EªÀgÀÄ ªÀÄÆ®vÀB ¨ÁzÁ«Ä ZÀ®ÄPÀågÀ ¸ÀAvÀwAiÀĪÀgÀÄ. EªÀgÀ°è ±ÀPÀ 988 gÀ°è CAzÀgÉ Qæ. ±À. 1076gÀ°è ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ DgÀ£ÉAiÀÄ «PÀæªÀiÁ¢vÀå£ÀÄ §ºÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ ¸ÁªÀiÁæl. FvÀ£ÀÄ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ‘ZÁ®ÄPÀå«PÀæªÀÄ ªÀµÀð’ªÀ£ÀÄß DgÀA©ü¹zÀ£ÀÄ. EzÀÄ DvÀ£ÀÄ ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ ¢£À¢AzÀ DgÀA¨sÀUÉÆArvÀÄ. EzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ MAzÀÄ£ÀÆgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® PÀ¯ÁåtzÀ ZÁ¼ÀÄPÀå ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ªÀiÁAqÀ°PÀ CgÀ¸ÀgÀÄ §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. F ZÁ¼ÀÄPÀå «PÀæªÀÄ ªÀµÀðzÀ G¯ÉèÃR«gÀĪÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ «±ÉõÀªÁV GvÀÛgÀ PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÉÌ ºÉÆA¢PÉÆArgÀĪÀ DAzsÀæ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁgÁµÀÖç ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ºÁUÀÆ zÀQët PÀ£ÁðlPÀzÀ avÀæzÀÄUÀð, ²ªÀªÉÆUÀÎ, zÁªÀtUÉgÉ f¯ÉèUÀ¼À ±Á¸À£ÀUÀ¼À®Æè PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. GzÁ: ‘ZÁ¼ÀÄPÀå «PÀæªÀÄ PÁ®zÀ 48 PÉÆæâü ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ GvÀÛgÁAiÀÄt ¸ÀAPÁæAw vÀæAiÉÆÃzÀ² D¢ªÁgÀ’zÀAzÀÄ (F «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ Qæ.±À. 1125 d£ÀªÀj 4, ¨sÁ£ÀĪÁgÀPÉÌ ¸ÀjºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ.) DgÀ£ÉAiÀÄ «PÀæªÀiÁ¢vÀå£À ªÀÄgÀtzÀ £ÀAvÀgÀªÀÇ F ‘ZÁ¼ÀÄPÀå «PÀæªÀÄ ªÀµÀð’zÀ §¼ÀPÉ PÀéavÁÛV ªÀÄÄAzÀĪÀj¢vÁÛzÀgÀÆ, ªÀÄÄAzÉ ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ CzÉà ªÀA±ÀzÀ ºÁUÀÆ PÀ®ZÀÄgÀå, ºÉÆAiÀÄì¼À, ¸ÉÃGt, ºÁ£ÀUÀ¯ï PÀzÀA§gÀ PÉ®ªÀÅ CgÀ¸ÀgÀÆ vÀªÀÄä vÀªÀÄä ºÉ¸Àj£À DqÀ½vÀ ªÀµÀðUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¹PÉÆArzÀÄÝzÀÄ ±Á¸À£ÀUÀ½AzÀ ªÀÄ£ÀUÁt§ºÀÄzÁVzÉ. ºÁUÉ ¸ÁܦvÀªÁzÀ §ºÀÄvÉÃPÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼É¯Áè DAiÀiÁ CgÀ¸ÀgÀ CqÀ½vÀ CªÀ¢üAiÀÄ®èµÉÖà §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÀÄÝ C£ÀAvÀgÀzÀ°è ªÀÄƯÉUÀÄA¥ÁVgÀĪÀÅzÀÄAlÄ.

¥ÀÄzÀĪÉÊ¥ÀÄà ¸ÀAªÀvÀìgÀ: PÉÃgÀ¼ÀzÀ PÉÆa£ï£À GvÀÛgÀQÌgÀĪÀ ‘©Ã¦Ã£ï’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 21 Q.«ÄÃ. GzÀÝ, 1.6 Q.«ÄÃ. CUÀ®zÀµÀÄÖ «¸ÁÛgÀ«gÀĪÀ MAzÀÄ ¢éÃ¥À«zÉ. D ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÀÄzÀÄ=ºÉƸÀzÁV  ªÉ¥À=ªÀ¸Àw ¸ËPÀAiÀÄðªÀ£ÀÄß PÀ°à¹zÀ £É£À¦UÁV ‘¥ÀÄzÀĪÉÊ¥ÀÄà’ ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀ£ÀÄß Qæ.±À. 1341gÀ°è DgÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. PÉÆa£ï gÁdå ªÀÄvÀÄÛ qÀZï F¸ïÖ EArAiÀiÁ PÀA¥À¤AiÀĪÀgÀ £ÀqÀÄªÉ K¥ÀðlÖ M¥ÀàAzÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ vÁªÀÄæ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘¥ÀÄzÀĪÉÊ¥ÀÄà ¸ÀAªÀvÀìgÀ 322, «ÄãÀ 14’ JA§ G¯ÉèÃR §A¢zÉ. F vÉâ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ Qæ.±À. 1663gÀ ªÀiÁað 22PÉÌ ¸ÀjºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀ UÀt£ÉAiÀÄÄ PÉÆa£ï ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÉ®PÁ® §¼ÀPÉAiÀÄ°èvÀÄÛ.

CgÀªÀvÀÄÛ ªÀµÀð ZÀPÀæzÀ ¨ÁæºÀ¸ÀàvÀåªÀiÁ£À: ¨sÁgÀvÀzÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ±ÀPÀªÀµÀð CxÀªÁ EvÀgÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¥Àæ¨sÀªÁ¢AiÀÄ 60 ¸ÀAªÀvÀìgÀ ZÀPÀæzÀ ¨ÁæºÀ¸ÀàvÀåªÀiÁ£ÀzÀ UÀt£ÉAiÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß  PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¸ÀévÀAvÀæªÁVAiÀÄÆ §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄAlÄ. §ÈºÀ¸Ààw JAzÀgÉ UÀÄgÀÄ, £ÀPÀëvÀæªÀÅ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ gÁ²ZÀPÀæzÀ aºÉßAiÀÄ°è £É¯É¸ÀĪÀ CªÀ¢üAiÀÄÄ 361 ¢£À, 2 WÀnPÁ ªÀÄvÀÄÛ 5 ¥À®UÀ¼ÀVgÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ¸ËgÀªÀµÀðPÉÌ 4 ¢£À 13 WÀnPÁ ªÀÄvÀÄÛ 26 ¥À®UÀ¼ÀµÀÄÖ QjzÁVgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV 85 ªÀµÀðUÀ¼À°è MAzÀÄ ‘§ÈºÀ¸ÀàvÀå ªÀµÀð’ PÀëAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ. F 60 ªÀµÀð ZÀPÀæzÀ §ÈºÀ¸ÀàvÀåªÀiÁ£ÀzÀ ¥Àæw ªÀµÀðPÀÆÌ ¥ÀævÉåÃPÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. CªÉÃ: ¥Àæ¨sÀªÀ, «¨sÀªÀ, ±ÀÄPÀè, ¥ÀæªÉÆÃzsÀÆvÀ, ¥ÀæeÁ¥Àw.... EvÁå¢ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ.

        ºÀ£ÉßgÀqÀÄ ºÀ¢ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ C£ÀAvÀgÀzÀ°è zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄĹèªÀÄgÀ DPÀæªÀÄtUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÀªÀÅ. CªÀgÀ PÁ®zÀ C£ÉÃPÀ ¥Á¹ð, CgÀ©â ªÀÄvÀÄÛ GzÀÄð ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ PÀAqÀħA¢ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è »fæ, ¥sÀ¹è, ªÀÄÈUÀ¸Á¯ï, ¸ÀÄgï ºÁUÀÆ ªÀiˮƢ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À G¯ÉèÃRUÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉÆArªÉ.

»fæ ¸ÀAªÀvÀìgÀ:  E¸ÁèA zsÀªÀÄðzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ ªÀĺÀªÀÄäzÀ£ÀÄ Qæ.±À. 622 dįÉÊ 15gÀAzÀÄ ªÀÄPÁÌ¢AzÀ ªÀĢãÀPÉÌ vÉgÀ½zÀ ¢£À¢AzÀ F PÁ®ªÀ£ÀÄß UÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. »fæ ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀÅ ±ÀÄzÀÞ ZÁAzÀæªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄzÁVzÉ. CªÀiÁªÁ¸ÉåAiÀÄ £ÀAvÀgÀ ZÀAzÀæ ¸ÀAeÉ PÁt¹PÉƼÀÄîªÀ ¢£À¢AzÀ wAUÀ¼ÀÄ DgÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¢£ÀzÀ UÀt£É DAiÀiÁ ¢£ÀzÀ ¸ÀAeɬÄAzÀ ªÀÄÄA¢£À ¢£ÀzÀ ¸ÀAeÉAiÀĪÀgÉUÉ DVgÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀÅ ¸ËgÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀQÌAvÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 11 ¢£ÀUÀ¼ÀµÀÄÖ QjzÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ 100 ¸ËgÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ½UÉ 103 »fæ ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀÅ ¸ËgÀ ªÀµÀðzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà wAUÀ¼À°è IÄvÀĪÀiÁ£ÀzÀ CAPɬĮèzÉ §gÀ§ºÀÄzÁVzÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ  G¯ÉèÃRªÀÅ PÉ®ªÀÅ ¥Á¹ð, CgÁ©Pï ±Á¸À£ÀUÀ¼À®èµÉÖ C®èzÉ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ªÀÄvÀÄÛ zÉòÃAiÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ ±Á¸À£ÀUÀ¼À®Æè PÀAqÀħA¢zÉ.

¥sÀ¹è ¸ÀAªÀvÀìgÀ: EzÀÄ ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀzÀzsÀÞwAiÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgÀªÁVzÉ. ªÉÆUÀ¯ï zÉÆgÉ CPÀâgÀ£ÀÄ Qæ.±À. 1563gÀ°è »fæ ªÀµÀð 971£ÀÄß ¸ËgÀªÀiÁ£ÀªÁV ¥ÀjªÀwð¹ ‘¥sÀ¹è ªÀµÀð’ªÀ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀ£ÀÄ. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁUÀUÀ¼À°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2 1/4  ªÀµÀðUÀ¼À ªÀåvÁå¸ÀzÀ°è §¼ÀPÉAiÀÄ°èvÀÄÛ. zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ¥sÀ¹è GvÀÛgÀzÀ ¥sÀ¹è ªÀµÀðQÌAvÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2 1/¼ ªÀµÀðUÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀÄÄAzÀPÉÌ EzÉ. µÀºÀdºÁ£À£ÀÄ »fæ 1046 CAzÀgÉ Qæ.±À. 1636jAzÀ zÀQët¨sÁgÀvÀzÀ°è EzÀ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀ£ÀÄ. ¥ÀæZÀ°vÀ ¥sÀ¹è ªÀµÀðPÉÌ 590-91£ÀÄß PÀÆqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæZÀ°vÀ Qæ¸ÀÛ ±ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. Qæ.±À. 1800gÀ°è dįÉÊ 13jAzÀ DgÀA¨sÀªÁUÀÄwÛzÀÝ ¥sÀ¹è ªÀµÀð Qæ.±À. 1855 jAzÀ dįÉÊ 1jAzÀ UÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥sÀ¹è JA§ÄzÀÄ ¥sÀ¸À°UÉ CAzÀgÉ ¨É¼ÉUÀ½UÉ ¸ÀA§¢ü¹zÀÄÝ JAzÀxÀð. ªÀÄĹèA zÉÆgÉUÀ¼ÀÄ PÀAzÁAiÀiÁ¢UÀ¼À£ÀÄß ªÀ¸ÀÆ®Ä ªÀiÁqÀ®Ä F PÁ® UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹zÀgÀÄ.

±ÀƺÀÆgï ¸ÀAªÀvÀìgÀ: zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ¸Àj¸ÀĪÀiÁgÀÄ PÉÃAzÀæ ¸ÁÜ£ÀzÀ°ègÀĪÀ ©eÁ¥ÀÄgÀ¢AzÀ D½éPÉ £ÀqɹzÀ D¢¯ï ±Á»UÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ¥sÀªÀiÁð£ïUÀ¼À°è, »fæ ªÀµÀðzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÀjªÀwðvÀ ‘±ÀƺÀÆgï’ ‘±ÁºÀÆgï’ CxÀªÁ ‘¸ÀÄgï’ JA§ ºÉ¸Àj£À ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀ£ÀÄß §¼ÀPÉUÉ vÀAzÀgÀÄ. EzÀÄ ‘¥sÀ¹è’AiÀÄAvÉ ¸ËgÀªÀiÁ£ÀPÉÌ ¥ÀjªÀwðvÀªÁzÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀªÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß ‘C©ð’ CxÀªÁ ‘ªÀÄÈUÀ¸Á¯ï’ JAzÀÆ PÀgÉ¢gÀĪÀÅzÀÄAlÄ ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ ªÀÄÈUÀ²gÀPÉÌ ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ wAUÀ½¤AzÀ F ªÀµÀðªÀÅ DgÀA¨sÀªÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ EzÀPÉÌ ‘ªÀÄÈUÀ¸Á¯ï’ JA§ C£Àé¬ÄPÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥Áæ¥ÀÛªÁVzÉ. G¯ÉèTvÀ ±ÀƺÀÆgï ªÀµÀðPÉÌ 599-60 £ÀÄß PÀÆqÀĪÀÅzÀjAzÀ Qæ¸ÀÛ ±ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. EzÀ£ÀÄß ¸ÀįÁÛ£ï ªÀĺÀªÀÄäzï ©£ï vÉÆUÀ®Pï (1325-51)£ÀÄ ¸ÉÃGtgÀ gÁdzsÁ¤AiÀiÁzÀ zÉêÀVj (zË®vÀ¨Ázï)£ÀÄß DPÀæ«Ä¹zÁV¤AzÀ UÀt£É  DgÀA¨sÀªÁVzÉAiÉÄAzÀÄ H»¸À¯ÁVzÉ. EzÀÄ «±ÉõÀªÀV ªÀÄgÁoÀgÀ zÁR¯ÉUÀ¼À°è PÀAqÀÄ §A¢zÉ.

ªÀiˮƢ ¸ÀAªÀvÀìgÀ: Qæ.±À. 1783gÀ°è ¹AºÁ¸À£ÀªÉÃjzÀ ªÉÄʸÀÆj£À ºÀÄ° nÃ¥ÀÆ ¸ÀįÁÛ£À£ÀÄ ‘ªÀiˮƢ’ JA§ ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ£Àß D½éPÉ PÁ®zÀ°è eÁjUÉ vÀAzÀ£ÀÄ. CzÀÄ ¥ÀæªÁ¢ ªÀĺÀªÀÄäzÀ£ÀÄ ºÀÄnÖzÀ CAzÀgÉ Qæ. ±À. 572£ÉAiÀÄ ªÀµÀð¢AzÀ ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄAvÉ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À£ÀÄß ¯ÉRͪÀiÁr ±ÀPÀ 1705 ±ÉÆèsÀ£À ¸ÀAªÀvÀìgÀ (¸ÀAªÀvÀìgÀ ¸ÀASÉå 37)=Qæ.±À. 1783£ÀÄß ªÀiˮƢ ªÀµÀðzÀ 1211 JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹ §¼ÀPÉUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. CzÀÄ nÃ¥ÀÆ ¸ÀįÁÛ£À£ÀÄ ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ ªÀµÀðªÀÇ ºËzÀÄ. E°è GPÀÛªÁVgÀĪÀ ±ÉÆèsÀ£À ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀÅ ¥Àæ¨sÀªÁ¢ ¨ÁæºÀ¸ÀàvÀå ZÀPÀæ ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ 37£ÉAiÀÄzÁÝVzÀÄÝ, D ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß C¨ÁÓzï ¥ÀzÀÞwAiÀÄAvÉ ¤zsÀðj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. C¨ÁÓzï ¥ÀzÀÞw JAzÀgÉ CgÁ©Pï ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ CPÀëgÀUÀ½UÉ ºÀ¼Éà »§Äæ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ PÀæªÀÄzÀ°è ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß UÉÆvÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ. (C°¥ï=1,¨ÉÃ=2,fêÀiï=3 EvÁå¢). ºÁUÁV nÃ¥ÀÆ ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ 37£ÉAiÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ ±ÉÆèsÀ£À ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀ£ÀÄß gÀhÄQ ¸ÀAªÀvÀìgÀ JAzÀÆ C£ÀAvÀgÀzÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À£ÀÄß CgÀhįï, d®ªï, zÀ®vï JAzÀÄ ªÀÄÄAvÁV ¤zÉÃð²¸À¯ÁVzÉ. nÃ¥ÀÆ ¸ÀįÁÛ£À£À D½éPÉAiÀÄ PÁ®zÀ°è ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt ªÀÄÄAvÁzÉqÉUÀ¼À°è ªÀiˮƢ ªÀµÀðzÀ G¯ÉèÃR«gÀĪÀ ±Á¸À£ÀUÀ½ªÉ. GzÁ: ‘µÀĪÀiÁgï E ¸Á¯ï CºÀªÀÄzï §Äzï f ªÀiË®Æzï §vÁjÃSï £ÀĺÀĪÀiï gÉÆÃeï E  ¸ÉµÀªÀiÁ â’ JA§ G¯ÉèÃR (J.PÀ. 6, ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt 46) §A¢zÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀévÀAvÀæªÁV E®èªÉ, §ºÀĪÀÄnÖUÉ »fæ ªÀµÀðzÀ eÉÆvÉAiÀįÉèà G¯ÉèÃT¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.

VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï CxÀªÁ Qæ¸ÀÛ±ÀPÉ: EzÀÄ EAzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ ¥ÀæZÀ°vÀ«gÀĪÀ PÁ®UÀt£ÉAiÀiÁVzÉ. ‘Qæ¸ÀÛ ±ÀPÉ’ CxÀªÁ ‘VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï ªÀµÀð’zÀ ªÀÄÆ® gÉÆêÀiï. ªÀÄÆ®vÀB ±ÀÄzÀÞ ZÁAzÀæªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ PÁ®UÀt£É EzÁV¢ÝvÀÄ. ZÁAzÀæ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ PÁ®UÀt£É IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀÅ¢®èªÁzÀÝjAzÀ CzÀ£ÀÄß ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwUÉ C¼ÀªÀr¸ÀĪÀ CUÀvÀåvÉ PÀAqÀħA¢vÀÄ. ºÁUÁV gÉÆêÀiï£À dÆ°AiÀÄ¸ï ¹Ã¸ÀgÀ£À  PÁ®zÀ°è £ÀqÉzÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀĪÁV CzÀ£ÀÄß ¸ËgÀªÀiÁ£ÀPÉÌ ¥ÀjªÀwðvÀªÁ¬ÄvÀÄ. DzÀgÀÆ Qæ.±À. 1572gÀ ªÉüÉUÉ ¥ÀÄtåPÁ®UÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ vÁjRÄUÀ¼À ºÉÆAzÁtÂPÉ ¸ÀjAiÀiÁV DUÀzÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 10 ¢£ÀUÀ¼À ªÀåvÁå¸À PÀAqÀÄ §A¢vÀÄ. CzÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸À®Ä ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÉÆÃ¥sï VæUÉÆÃj PÀæªÀÄ vÉUÉzÀÄ PÉÆAqÀ£ÀÄ. CzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV Qæ.±À. 1572gÀ°è, CPÉÆÖçgï 5£ÀÄß 15£ÉAiÀÄ vÁjÃSÉAzÀÄ ªÀiÁ¥Àðr¹ DeÉÕ ºÉÆgÀr¸À¯Á¬ÄvÀÄ. d£ÀªÀj 1, ªÀµÀðzÀ DgÀA¨sÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÉÆÃ¥ï VæUÉÆÃjAiÀÄ F ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄÄ gÉÆêÀiï, ¸Áà¤µï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃZÀÄðVøïUÀ¼À°è PÀÆqÀ¯Éà eÁjUÉ §A¢vÀÄ. C£ÀAvÀgÀzÀ PÁ®zÀ°è ¥sÁæ£ïì dªÀÄð¤UÀ¼À°è eÁjAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. Qæ.±À. 1917gÀ°è  gÀµÀå£ÀßgÀÄ VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï PÁå¯ÉAqÀgÀ£ÀÄß vÀªÀÄä zÉñÀzÀ°è eÁjUÉvÀAzÀgÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ zÉñÀzÀ°è; ¥Á±ÁÑvÀågÀ D½éPÉ DgÀA¨sÀUÉÆAqÀªÉÄÃ¯É F ±ÀPÉAiÀÄÄ zÀQët ¨sÁgÀvÀªÀÇ ¸ÉÃjzÀAvÉ ¨sÁgÀvÀzÀ°è £É¯ÉUÉÆArvÀÄ. F±ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è §¼À¹gÀĪÀ ¸ÁPÀµÀÄÖ GzÁºÀgÀuÉUÀ½ªÉ. EAVèµÀÄ ¸À£ï 1860 £Éà  ªÉÄà vÁjÃRÄ 5gÀ®Æè ¬Äà ªÀĺÁgÁd ¸ÀAvÁ£ÁA§ÄdªÀÅ….. ; ‘¸À£ï 1855 £Éà ¬Äì« ¥É¥ÀÄgÀĪÀjæ /vÀ// 12 AiÀÄ¥sÉæ®Ä 26 ®Ä’ JA§ G¯ÉèÃRUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

       gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀ: ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸ÀévÀAvÀæ §AzÀ £ÀAvÀgÀ gÁeÁåAUÀzÀ ¨sÁUÀªÁV gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ CUÀvÀåvÉ GAmÁ¬ÄvÀÄ, ºÁUÁV Qæ.±À. 1952gÀ £ÀªÉA§gï £À°è ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ gÀZÀ£ÉUÁV ¸À«ÄwAiÉÆAzÀ£ÀÄß £ÉëĹvÀÄ. CzÀÄ Qæ.±À. 1957 ªÀiÁað 22£ÉAiÀÄ vÁjÃT¤AzÀ eÁjÃUÉ §gÀĪÀAvÉ ‘gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀ’ªÀ£ÀÄß ¥ÀæPÀn¹vÀÄ. EzÀÄ ±ÀÄzÀÞ ¸ËgÀ ¥ÀAZÁAUÀªÁVzÀÄÝ IÄvÀĪÀiÁ£ÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁVzÉ. EzÀgÀ°è wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ZÉÊvÀæ, ªÉʱÁR, eÉåõÀ×, ... JAzÀÄ ªÀÄÄAvÁVzÀÄÝ CªÀÅUÀ¼À°è ªÉʱÁR¢AzÀ ¨sÁzÀæ¥ÀzÀzÀ ªÀgÉV£À wUÀ¼ÀÄUÀ½UÉ vÀ¯Á ªÀÄƪÀvÉÆÛAzÀÄ ¢£ÀUÀ¼ÀÄ, G½zÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À°è 30 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀAvÉ ¤zsÀðj¸À¯ÁVzÉ. C¢üPÀªÀiÁ¸À«zÁÝUÀ ªÀiÁvÀæ D ªÀµÀðzÀ ZÉÊvÀæ wAUÀ½UÉ 1 ¢£À ¸ÉÃj¹ 31 ¢£ÀzÀ C¢üPÀ ªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ¥Àæw ªÀµÀð ªÀiÁað 21/22 gÀAzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ £ÀÆvÀ£À ªÀµÀð DgÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ªÁå¦Û

ºÁUÀÆ VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï PÁå¯ÉArj£ÀAvÉ wAUÀ¼À ªÉÆzÀ® ¢£ÀUÀ¼ÀÄ

PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå	wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¦Û	VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï ¢£ÁAPÀ wAUÀ¼ÀÄ		PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå	wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¦Û	VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï ¢£ÁAPÀ wAUÀ¼ÀÄ
1	ZÉÊvÀæ 30/31	22/21 ªÀiÁað		7	D²éÃd 30	23 ¸É¥ÀÖA§gï
2	ªÉʱÁR 31	21 K¦æ¯ï		8	PÁwÃðPÀ 30	23 CPÉÆÖçgï
3	eÉõÀ× 31	22 ªÉÄÃ		9	ªÀiÁUÀð²gÀ 30	22 £ÀªÉA§gï
4	DµÁqÀ 31	22 dÆ£ï		10	¥ÀĵÀå 30	22 r¸ÉA§gï
5	±ÁæªÀt 31	23 dįÉÊ		11	ªÀiÁWÀ 30	21 d£ÀªÀj
6	¨sÁzÀæ¥ÀzÀ 31	23 DUÀ¸ïÖ		12	¥Á®ÄÎt 30	20 ¥sɧææªÀj

        ªÀµÀð CxÀªÁ ±ÀPÉUÀ¼À UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß CAQUÀ¼À°è CxÀªÁ CPÀëgÀUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ PÉ®ªÉǪÉÄä ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀªÀÇ §gÉ¢gÀĪÀÅzÀÄAlÄ. CAQUÀ½UÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ:

1 = ±À², ¸ÉÆêÀÄ, ±À±ÁAPÀ vÀvÁå¢.  2 = CQë, PÀtð, OµÀ×, ¥ÀPÀë EvÁå¢.  3 = CVß, gÁªÀÄ, ¥ÀÄjÃ, UÀÄt, ¸ÀAzsÁå, EvÁå¢.   4 = C§Ý, ¸ÁUÀgÀ,  D±ÀæªÀÄ, ªÉÃzÀ, eÁw  EvÁå¢, 5 = EA¢æAiÀÄ, EPÀëÄ, ¨sÀÆvÀ,¥Áæt, PÀ£Áå, ¥ÁAqÀªÀ EvÁå¢. 6 = ±Á¸ÀÛç, IÄvÀÄ, CAUÀ, gÀ¸À EvÁå¢. 7 = ±ÉÊ®, ¢éÃ¥À, ªÁAiÀÄÄ, ªÀÄĤ, ªÁgÀ, gÁeÁåAUÀ, ¸ÀégÀ, «¨sÀQÛ, EvÁå¢. 8 = UÀd, ¢PÁà®, ¹¢Þ, AiÉÆÃUÀ, C£ÀĵÀÄÖ¥ï, £ÁUÀ, EvÁå¢. 9 = £ÀªÀgÀvÀß, ¤¢ü, RAqÀ, zÁégÀ, UÀæºÀ, zsÉãÀÄ, EvÁå¢. 10 = ºÀ¸ÁÛAUÀÄ°, gÁªÀt ªÀiË°, gÀÆ¥ÀPÀ, EvÁå¢. 11 = ªÀĺÁzÉêÀ, gÀÄzÀæ, PÁgÀt, wæµÀÄÖ¥ï EvÁå¢. 12 = CPÀð, ªÀiÁ¸À, gÁ², ¢ªÁPÀgÀ EvÁå¢.             13 = vÁA§Æ® UÀÄt, «±ÀézÉêÀ, CwUÀwà EvÁå¢. »ÃUÉ EvÀgÀ CAPÉUÀ½UÀÆ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°à¹ G¥ÀAiÉÆÃV¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. EªÀ®èzÉ E£ÀÆß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÉÆÃV¹gÀĪÀÅzÀÄAlÄ. CAPÀ£ÁªÀiï ªÁªÀÄvÉÆÃUÀw: JA§AvÉ «¥ÀjÃvÀªÁV (»AzÀÄ ªÀÄÄAzÁV) D ¸ÀASÉåUÀ½UÉ CAPÉUÀ¼À£ÀÄß C£Àé¬Ä¹ PÁ®zÀ ªÀµÀð ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤zsÀðj¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

GzÁ:   1) ±ÀPÁ¨ÉÝà ¤¢ü UÀUÀ£ÀUÀÄtPÁëöä«ÄvÉà ¥Àæ¨sÀªÁzÉåà ªÀiÁ¸ÉÃvÀvÀÆàtÂðªÀiÁAiÀiÁA – E°è ¤¢ü = 9, UÀUÀ£À = 0, UÀÄt = 3, PÀëªÀiÁ=1  CAzÀgÉ: ±Á°ªÁ£À ±ÀPÀ 1309; ¥Àæ¨sÀªÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀ, DzÀåªÀiÁ¸ÉÃ= ZÉÊvÀæ ªÀiÁ¸À (Qæ. ±À. 1387 K¦æ¯ï).

           2) ±ÀPÁ¨ÉÝà UÀȺÀ±ÀgÀgÀ¸À¨sÀÆ ¸À«ÄävÉà £À¼À £ÉÊd eÉõÉ×à vÀvÀÌøµÀÚ ¥ÀkѪÀÄå ¸ÀªÀÄ UÀÄgÀÄ E£Éà  -  E°è UÀæ-9, ±ÀgÀ=5. gÀ¸À=6 ¨sÀÆ=1 CAzÀgÉ ±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÀ 1659, £À¼À ¸ÀAªÀvÀìgÀ, ¤d eÉåõÀ× §ºÀļÀ ¥ÀAZÀ«ÄÃ, C¸ÀªÀÄUÀÄgÀÄ¢£ÉÃ=UÀÄgÀĪÁgÀ(Qæ. ±À. 1736,dÆ£ï 17). EvÁå¢.

PÀl¥ÀAiÀiÁ¢ ¥ÀzÀÞw: PÀéavÁÛV ‘PÀl¥ÀAiÀiÁ¢’ JA§ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ vÉgÀ£ÁzÀ CAQUÀ¼À ¤zÉÃð±À£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄÆ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀiÁVgÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. PÀ ¢AzÀ k ªÀgÉV£À CPÀëgÀUÀ½UÉ PÀæªÀĪÁV 1 jÃAzÀ 0, ºÁUÉAiÉÄà l ¢AzÀ £À ªÀgÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄ ¢AzÀ PÀë ªÀgÉUÉ.UÉ. ¥À ¢AzÀ ªÀÄ ªÀgÉUÉ 1 jAzÀ 5.

GzÁ; 1) ±ÀPÁ¨ÉÝ gÀAUÀ¯ÉÆÃPÁ¨ÉÝ (J.PÀ. 9, gÉʸï DªÀÈwÛ, ºÉƸÀPÉÆÃmÉ 34).

           E°è gÀA=2, UÀ=3, ¯ÉÆÃ=3, PÀ=1 CAzÀgÉ ±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÀ 1332.

        2) ¸ÀPÀªÀµÀð ªÀÄzsÀå ºÀ¹£ÀAiÀÄ (J.PÀ. 3, ¥ÀjµÀÌøvÀ, £ÀAd£ÀUÀÆqÀÄ 243).

            E°è ºÀ=8, ¹=7, £À=0, AiÀÄ=1 CAzÀgÉ ±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÀ 1078.

        ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è ªÀqÀتÁgÀ, ¹ÜgÀªÁgÀ, §ÈºÀªÁgÀ EvÁå¢UÀ¼À G¯ÉèÃRUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. E°è §ÈºÀªÁgÀ JA§ÄzÀÄ §ÈºÀ¸Ààw CAzÀgÉ UÀÄgÀĪÁgÀ JA§ÄzÀÄ ¤¸ÀìA±ÀAiÀÄ. ¹ÜgÀªÁgÀ JA§ÄzÀÄ ±À¤ªÁgÀ JAzÀÄ zÀÈqsÀ¥ÀnÖzÉ. DzÀgÉ «zÁéA¸ÀgÀÄ ªÀqÀتÁgÀªÀ£ÀÄß «©ü£ÀߪÁV CxÉÊð¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. CAwªÀĪÁV ªÀqÀتÁgÀªÉAzÀgÉ ±À¤ªÁgÀªÉAzÀÄ wêÀiÁð£ÀªÁzÀAvÉ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ. §ÈºÀvï JA§ÄzÀgÀ ¥ÁæPÀÈvÀ gÀÆ¥À ªÀqÀØ, §ÈºÀvï PÀxÁ=ªÀqÀØPÀxÉ; ºÁUÁV ªÀqÀتÁgÀ JA§ÄzÀÄ §ºÀĪÀÄnÖUÉ UÀÄgÀĪÁgÀªÉà DVgÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÉà ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è CzÀÄ ±À¤ªÁgÀªÁVgÀĪÀÅzÀÄAlÄ. F ¤nÖ£À°è ªÀÄgÀÄ «±ÉèõÀuÉ CUÀvÀå«zÉ.

        ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV zÁ¤UÀ¼ÀÄ zÁ£À zÀwÛUÀ¼À£ÀÄß ªÀåw¥ÁvÀ, ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀt, ZÀAzÀæ UÀæºÀt ºÁUÀÆ GvÀÛgÁAiÀÄt ¸ÀAPÁæAw ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀÄtå ¢£ÀUÀ¼ÀAzÀÄ ¤ÃrgÀĪÀ ¸ÀAUÀw ±Á¸ÀUÀ½AzÀ w½zÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. ±Á¸ÀÛçPÁgÀgÀÄ F ¢£ÀUÀ¼ÀAzÀÄ zÁ£À ªÀiÁrzÀgÉ CUÀtÂvÀ ¥ÀÄtå ¥Áæ¥ÀÛªÁUÀĪÀÅzÉAzÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹gÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀĵÉÖ. ºÁUÁV CAvÀºÀ ¥ÀÄtå ¢£ÀUÀ¼ÀAzÀÄ zÁ£À ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ ±ÉæÃAiÀĸÀÌgÀªÉAzÀÄ ¨sÁ«¹ zÁ¤UÀ¼ÀÄ zÁ£À zÀwÛUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrgÀÄvÁÛgÉ. CAvÀºÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è GPÀÛªÁVgÀĪÀ vÉâ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀëöäªÁV ¥Àj²Ã°¹zÀgÉ C£ÉÃPÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è G¯ÉèÃTvÀ ¢£ÀUÀ¼ÀAzÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀªÁV UÀæºÀtªÁUÀ°Ã ¸ÀAPÁæAw CxÀªÁ ªÀåw¥ÁvÀUÀ¼ÁUÀ°Ã §A¢gÀĪÀ ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼Éà EgÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÀÆ D ¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÄt墣ÀUÀ¼À£ÁßV UÀ滹 D ¢£ÀPÉÌ UËgÀªÀ ¸ÀÆZÀPÀªÁV CzÀ£ÀÄß eÉÆÃr¹ G¯ÉèÃT¸ÀĪÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉ E¢ÝvÉAzÀÄ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ±Á¸À£ÉÆÃPÀÛ JµÉÆÖà «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀiÁUÀzÉ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀAUÀw. ¥ÁæAiÀıÀB F vÉÆqÀPÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹AiÉÄà «zÁé¸ÀgÁzÀ qÁ. J. ªÉAPÀl¸ÀħâAiÀÄå£ÀªÀgÀÄ ‘¸ÀªÀiï ±ÀPÀ  qÉÃmïì E£ï E£ÀìQç¥Àë£ïì’ JA§ PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹ D vÉÆqÀÄPÀÄUÀ½UÉ PÁgÀtªÉä¢ÝgÀ§ºÀÄzÀÄ JA§Ä£ÀÄß «±Éèö¹ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸À¨ÉÃPÁzÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¹zÀgÀÄ. DzÀgÉ ªÀÄÄAzÉ AiÀÄgÀÆ D PÀæªÀĪÀ£ÀÄß C£ÀĸÀj¹zÀAvÉ vÉÆgÀÄwÛ®è.

        zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ±Á¸ÀUÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀAqÀħgÀĪÀ PÁ®UÀt£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ «ªÀgÀUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ ¸ÀÆÜ® ¥ÀjZÀAiÀĪÀ£ÀÄß E°è ¤ÃqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸À¯ÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ CAVÃPÀj¹ eÁjUÉ vÀA¢gÀĪÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ §UÉÎAiÀÄÆ PÉ®ªÀÅ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÆß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. C®èzÉ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è GPÀÛªÁVgÀĪÀ PÁ®UÀt£ÉAiÀÄ §UÉÎ SÁåvÀ «zÁAé¸ÀgÀ CzsÀåAiÀÄ£À ºÁUÀÆ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ¥sÀ°vÀUÀ¼À£ÀÄß E°è ¸ÀAUÀ滸À¯ÁVzÉ. MmÁÖgÉ gÁdQÃAiÀÄ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ EwºÁ¸À gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è PÁ®UÀt£ÉAiÀÄ ¥ÁvÀæ C¢éwªÁzÀÄzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÀÄgÉAiÀÄĪÀAw®è.

DzsÁgÀ ¸ÀÆa

Lew Choon Lian., Indian Calendars, National University of Singapore,            2000/2001.

Dr.  A. Vekatasubbaiah., Some Saka Dates in Inscriptions., Mysore, 1918.

qÁ. ¦.«. PÀȵÀÚªÀÄÆwð., ‘PÀ£ÁðlPÀzÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è PÁ®UÀt£É’, UÀÄtªÀÄzsÀÄgÀ, qÁ. zÉêÀgÀPÉÆAqÁgÉrØ CªÀgÀ C©ü£ÀAzÀ£À UÀæAxÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, 2010, ¥ÀÄ. 291-301. ªÀÄvÀÄÛ       ±Á¸À£À ªÀÄAxÀ£À, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ «±Àé«zÁ央AiÀÄ, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ, 2011, ¥ÀÄ. 72-88.

                                    

qÁ. ¦.«. PÀȵÀÚªÀÄÆwð., ‘PÀ£ÁðlPÀzÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è PÁ®UÀt£É’, UÀÄtªÀÄzsÀÄgÀ, qÁ. zÉêÀgÀPÉÆAqÁgÉrØ CªÀgÀ C©ü£ÀAzÀ£À UÀæAxÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, 2010, ¥ÀÄ. 291-301. ªÀÄvÀÄÛ       ±Á¸À£À ªÀÄAxÀ£À, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ «±Àé«zÁ央AiÀÄ, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ, 2011, ¥ÀÄ. 72-88.

                                    -------------

zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è PÁ®UÀt£É ಅ

                                                                    - qÁ. ¦.«. PÀȵÀÚªÀÄÆwð

           ¸ÀÆAiÀÄð£À GzÀAiÀiÁ¸ÀÛUÀ¼À DªÀvÀð£À, ZÀAzÀæ ©A§zÀ ªÉÊgÀÆ¥ÀåUÀ¼À CªÀvÀð£À, ºÁUÉà IÄvÀÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ DPÁ±ÀzÀ°è£À £ÀPÀëvÀæUÀ¼À DªÀvÀð£À; EªÀÅUÀ¼ÀÄ PÀæªÀĪÁV ¢£À, wAUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ªÀµÀðUÀ¼ÉA§ PÁ¯ÁªÀ¢üAiÀÄ UÀt£ÉUÉ £ÁA¢AiÀiÁ¬ÄvÀÄ. »ÃUÉ gÀÆ¥ÀÄUÉÆArzÀÝ PÁ®UÀt£É §ºÀÄ ¥ÁæaãÀ PÁ®¢AzÀ¯Éà «±ÀézÁzÀåAvÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è «©ü£Àß jÃw ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À°è §¼ÀPÉUÉ §A¢gÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀĵÉÖ.

       ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ Qæ¸ÀÛ±ÀPÀzÀ DgÀA¨sÀzÀ PÁ®PÁÌUÀ¯Éà gÁd£À DqÀ½vÀ ªÀµÀðªÀ£ÀÄß UÀt¸ÀĪÀ ¥ÀzÀÝw §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÀÝ §UÉÎ ±Á¸ÀUÀ¼ÀÄ DzsÁgÀªÁVªÉ. ‘zÀĪÁzÀ¸À ªÀ¸Á©ü¹vÉãÀ ªÉÄà EAiÀÄA C£À¥À¬ÄvÉ’ [£À£Àß (¥ÀmÁÖ©üµÉÃPÀªÁzÀ) 12 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ DVgÀĪÁUÀ F DeÉÕAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀr¹gÀÄvÉÛãÉ] JA§ ªÀiÁvÀÄ C±ÉÆÃPÀ£À ±Á¸À£ÀUÀ¼À¯Éèà GPÀÛªÁVzÉ. ºÁUÉÃ, gÁdgÀÄ vÀªÀÄä DqÀ½vÀ ªÀµÀðªÀ£ÀÄß G¯ÉèÃT¸ÀĪÀ ¥ÀæªÀÈwÛ zÀRͤߣÀ ±ÁvÀªÁºÀ£À, §AUÁ¼ÀzÀ ¥Á®gÀÄ, ZÀAzÀægÀÄ; C¸Áì«Ä£À §æºÀä¥Á® zÉÆgÉUÀ¼ÀÄ; zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À®èªÀ, ZÉÆüÀ, ¥ÁAqÀå, ºÁUÉà Qæ.±À. 6£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀQÌAvÀ »A¢£À PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ CgÀ¸ÀÄ ªÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼ÀªÀgÁzÀ ¥ÁæaãÀ UÀAUÀ, PÀzÀA§ ºÁUÀÆ ¨ÁzÁ«ÄAiÀÄ ZÀ®ÄPÀågÀ D½éPÉAiÀÄ PÁ®zÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À®Æè PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.

         ±ÁvÀªÁºÀ£ÀgÀ ªÀiÁAqÀ°PÀgÁVzÀÝ ZÀÄlÄUÀ¼À §£ÀªÁ¹AiÀÄ £ÁUÁ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘¸ÀAªÀvÀìgÀ 10-2 ºÉêÀÄAvÁ£À ¥ÀSÉÆà 2 ¢ªÀ¸À 1’ JA§ G¯ÉèÃR«zÉ. E°è MAzÀÄ ªÀµÀðPÉÌ ªÀÄÆgÀÄ IÄvÀÄUÀ¼ÀÄ; CAzÀgÉ: VæõÀä, ªÀµÀð ªÀÄvÀÄÛ ºÉêÀÄAvÀ (¨ÉùUÉ, ªÀļÉUÁ® ªÀÄvÀÄÛ ZÀ½UÁ®), MAzÀÄ IÄvÀÄ«UÉ JAlÄ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ, MAzÀÄ ¥ÀPÀëPÉÌ ºÀ¢£ÉÊzÀÄ ¢£ÀUÀ¼ÀÄ – JA§ UÀt£É §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÀÄÝzÀÄ UÉÆÃZÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ±ÁvÀªÁºÀ£ÀgÀ C£ÀAvÀgÀ zÀQëët ¨sÁgÀvÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ¥À®èªÀ, UÀAUÀ, PÀzÀA§, ZÉÆüÀ, ZÉÃgÀ ¥ÁAqÀågÉà ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀ D½éPÉUÉ M¼À¥ÀnÖ¢ÝvÀÄ. CªÀgÀ ¥ÁæaãÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è gÁd£À DqÀ½vÀ ªÀµÀð UÀt£ÉAiÉÄà «±ÉõÀªÁV §¼ÀPÉAiÀiÁVgÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. IÄvÀÄ, ¥ÀPÀë ªÀÄvÀÄÛ ¢£ÀUÀ¼À UÀt£ÉAiÀÄ eÉÆvÉUÉ ºÀ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è £ÀPÀëvÀæ, ªÀÄƺÀÆvÀðUÀ¼À G¯ÉèÃRUÀ¼ÀÆ EgÀĪÀÅzÀÄAlÄ.

        PÀzÀA§ ªÀÄÈUÉñÀªÀªÀÄð£À JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀµÀðzÀ vÁªÀÄæ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘²æà «dAiÀÄ ²ªÀªÀÄÈUÉñÀªÀªÀÄäðtB «dAiÀĪÉÊd¬ÄPÀB ¸ÀAªÀvÀìgÀB ¢éwÃAiÀÄB ºÉêÀÄAvÀ ¥ÀPÀëB ZÀvÀÄvÀÜð wyzÀÝð±À«ÄÃ’ (JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀµÀðzÀ ºÉêÀÄAvÀ IÄvÀÄ«£À 4£ÉAiÀÄ ¥ÀPÀë 10£ÉAiÀÄ wy)  JAzÀÄ GPÀÛªÁVzÉ.

        UÀAUÀgÀ¸ÀgÀ PÁ®zÀ »AzÀÆ¥ÀÄgÀ vÁ®ÆQ£À ±Á¸À£ÀPÉÆÃmÉ UÁæªÀÄzÀ vÁªÀÄæ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘¥ÀæxÀªÉÄà ¸ÀAªÀvÀìgÉà ¥sÁ®ÄΣÀ ªÀiÁ¸É ±ÀÄPÀè¥ÀPÉëà wxËzÀ±ÀªÀiÁåA’ JAzÀÄ GPÀÛªÁVzÉ. UÀAUÀ zÀÄ«ð¤ÃvÀ£À GvÀÛ£ÀÆgÀÄ vÁªÀÄæ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘.............ªÀvÀðªÀiÁ£Éà «A±ÀvÀÛªÉÄà «dAiÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgÉà PÁwðPÀ ªÀiÁ¸É ¥ËtðªÀiÁå¸ÀA wxË PÀÈwÛPÀ £ÀPÀëvÉæà C©üfvï ªÀÄƺÀÆvÉð’ JAzÀÄ ªÀÄƺÀÆvÀðzÀ G¯ÉèÃR PÀÆqÀ §A¢zÉ. ºÁUÉà ¥À®èªÀgÀ vÁªÀÄ æ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘zsÀªÀÄäðªÀĺÁgÁdB ²æÃPÀAzÀªÀªÀÄäðtB ¥ÀæªÀzÀÞðªÀiÁ£À «dAiÀÄgÁdå ¢éwÃAiÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgÉÃ......’ (¥À®èªÀ ²æÃPÀAzÀªÀªÀÄð£À vÁªÀÄæ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ; EwºÁ¸À zÀ±Àð£À, ¸ÀA¥ÀÄl 25, ¥ÀÄl 26-28) JAzÀÄ G¯ÉèÃRªÁVzÉ.

       ªÀÄļÀ¨ÁUÀ®Ä vÁ®ÆPÀÄ ¨sÉÊgÀPÀÆgÀÄ ¸ÀܼÀzÀ°è£À ZÉÆüÀgÁd gÁeÉÃAzÀæ ZÉÆüÀ£À PÀ£ÀßqÀ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘¸Àé¹Û ªÀÄ¢gÉUÉÆtØ PÉÆ¥ÀàgÀUÉñÀj ªÀªÀÄäðAUÉ ªÀjµÀ«Ä¥ÀàðvÉÆÛªÀÄâvÀÛgÉƼÀâAiÀÄÝPÀÆgÀ ªÀiÁgɪÀÄä .......’ (J.PÀ.10, gÉʸï DªÀÈwÛ, ªÀÄļÀ¨ÁUÀ®Ä 203) JA§ G¯ÉèÃR«zÉ.

        ‘¸Àé¹Û ²æà PÉÆà ªÀiÁgÀ¥À£ÀägÁ£À ¸ÀÄAzÀgÀ¥ÁArAiÀÄ zÉêÀgïPÀÄÌ AiÀiÁtÄØ 3ªÀzÀÄ......’ (ªÉÃ. ªÉÃzÁZÀ®A., ¥ÁAqÀå£ÁnÖ¯ï ªÁuÁ¢gÁAiÀÄgïUÀ¼ï, 1987, ¥ÀÄ. 182) JA§ G¯ÉèÃR ¥ÁAqÀågÁdgÀ ±Á¸À£ÀªÉÇAzÀgÀ°è §A¢zÉ.

         »ÃUÉà ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è gÁd£À DqÀ½vÀ ªÀµÀðUÀ¼Éà ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV UÀt£ÉAiÀiÁUÀÄwÛzÀÄzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄAzÉ DgÀ£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ C£ÀAvÀgÀzÀ°è  ‘±ÀPÀ’ ªÀµÀðzÀ G¯ÉèÃRUÀ¼ÀÄ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ‘±ÀPÀ’ªÀµÀðªÉA§ÄzÀÄ PÀĵÁtgÀ zÉÆgÉ PÁ¤µÀÌ£À DqÀ½vÀ ªÀµÀðªÉAzÀÆ ºÉüÀ¯ÁVzÉ. DzÀgÉ, ªÁ¸ÀÛªÀªÁV CzÀÄ zÀRͤߣÀ ¥Àæ¹zÀÞ CgÀ¸À£ÁzÀ ±ÁvÀªÁºÀ£À ªÀA±ÀzÀ UËvÀ«Ä¥ÀÄvÀæ ±ÁvÀPÀtÂðAiÀÄ DqÀ½vÀ ªÀµÀðªÉAzÀÄ »jAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÁVzÀÝ ªÀiÁ£Àå JA. UÉÆëzÀ ¥ÉÊ CªÀgÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÁÝgÉ. DgÀ£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀzÀ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ, CAzÀgÉ; PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨ÁzÁ«Ä ZÀ®ÄPÀågÉà ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è F ±ÀPÀ ªÀµÀðUÀ¼À G¯ÉèÃRUÀ¼ÀÄ «±ÉõÀªÁV PÁt¹PÉÆArgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ‘±ÀPÀ ªÀµÉëÃðµÀÄ ZÀvÀıÀêvÉõÀÄ  ¥Àk Ñ µÀ¶ÖAiÀÄÄvÉõÀÄ’ (465=Qæ.±À.543) JA§ G¯ÉèÃR«gÀĪÀ ±Á¸À£À ¨ÁzÁ«ÄAiÀÄ°èzÀÄÝ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀÄ°PÉòAiÀÄzÁVzÉ. EzÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è zÉÆgÉwgÀĪÀ ¥ÁæaãÀvÀªÀĪÁzÀ ±ÀPÀªÀµÀðzÀ G¯ÉèÃR«gÀĪÀ ±Á¸À£ÀªÁVzÉ. EzÀÄ Qæ.±À. 78 jAzÀ DgÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

        ZÀ®ÄPÀå zÉÆgÉ ªÀÄAUÀ°Ã±À£À ±Á¸À£ÀªÉÇAzÀgÀ°è ‘²æêÀÄAUÀ°Ã±ÀégÀ gÀt«PÁæ£ÀÛB ¥ÀæªÀzÀÞðªÀiÁ£À gÁdå ¸ÀAªÀvÀìgÉà zÁézÀ±Éà ±ÀPÀ£ÀÈ¥À gÁeÁå©üµÉÃPÀ ¸ÀAªÀvÀìgÉõÉÖwPÁæ£ÉÛõÀÄ ¥ÀAZÀ¸ÀÄvÉõÀÄ’ JAzÀÄ vÀ£Àß DqÀ½vÀzÀ 12£ÉAiÀÄ ªÀµÀð ºÁUÀÆ ±ÀPÀ£ÀÈ¥Àw gÁeÁå©üµÉÃPÀzÀ 500£ÉAiÀÄ ªÀµÀðªÀ£ÀÄß G¯ÉèÃT¸À¯ÁVzÉ. EzÉà ªÀA±ÀzÀ «£ÀAiÀiÁ¢vÀå, QÃwðªÀªÀÄðgÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À®Æè ±ÀPÀªÀµÀðªÀ£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ, ‘±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÀ 1110gÀ G¯ÉèÃR ¥ÀAqÀgÁ¥ÀÄgÀzÀ ªÀÄgÁp ±Á¸À£ÀzÀ°è §A¢zÀÄÝ, EzÉà ¥ÁæAiÀıÀB ‘±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÉ’ JA§ÄzÀgÀ ¥ÁæaãÀvÀªÀÄ G¯ÉèÃR«zÀÝAvÉ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÉÃGtgÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À®Æè C£ÀAvÀgÀzÀ C£ÉÃPÀ zÁR¯ÉUÀ¼À°èAiÀÄÆ «±ÉõÀªÁV «dAiÀÄ£ÀUÀgÀzÀ CgÀ¸ÀgÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è ‘±Á°ªÁºÀ£À±ÀPÉ’AiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ºÉZÁÑV PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ.

        ±ÀPÀªÀµÀðªÀ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ CgÀ¸ÀĪÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼ÁzÀ gÁµÀÖçPÀÆl, PÀ¯ÁåtzÀ ZÁ¼ÀÄPÀå, ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ªÀiÁAqÀ°PÀgÁVzÀÝ PÀ¼ÀZÀÆgÀå, ¸ÉÃGt ºÁUÀÆ ºÉÆAiÀÄì¼ÀgÀÄ ªÁå¥ÀPÀªÁV §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. EA¢UÀÆ ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ vÀªÀÄä ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ¥ÀAZÁAUÀUÀ¼À°è «±ÉõÀªÁV §¼ÀPÉUÉƼÀÄîwÛgÀĪÀ ±ÀPÉAiÉÄAzÀgÉ, ‘±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÉ’AiÉÄà DVzÉ. C®èzÉ EzÀÄ EAzÀÄ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ®Æè vÀ£Àß ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß G½¹PÉÆrzÉ.

        zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è F ‘±Á°ªÁºÀ£À±ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ‘PÀ°AiÀÄÄUÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀ’, ‘PÉÆ®èA ¸ÀAªÀvÀìgÀ’, ‘ZÁ¼ÀÄPÀå «PÀæªÀÄ ªÀµÀð’, ‘¥ÀÄzÀĪÉÊ¥ÀÄà ¸ÀAªÀvÀìgÀ’, ‘»f’æ, ‘¥sÀ¹è’, ‘±ÀƺÀÆgï’, ‘ªÀi˯Á¢ ¸ÀAªÀvÀìgÀ’UÀ¼ÀÆ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£À, ¸ËgÀªÀiÁ£À ºÁUÀÆ ZÁAzÀæªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwUÀ¼À°è UÀt£É ªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀzÀÞwUÀ¼À eÉÆvÉ eÉÆvÉUÉÃ, ¨ÁæºÀì÷àvÀå ªÀiÁ£ÀzÀ CgÀªÀvÀÄÛ ªÀµÀð ZÀPÀæzÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄvÀªÁV §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀÆqÀ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.

        wAUÀ¼À UÀt£ÉUÉ ZÀAzÀæ£À ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÆß, ªÀµÀðzÀ UÀt£ÉUÉ ¸ÀÆAiÀÄð£À ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸À«ÄÃPÀtUÉƽ¹ ¨ÉùUÉ, ªÀļÉ, ZÀ½UÁ®UÀ¼ÀÄ JA§ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ½UÉ ºÉÆAzÁtÂPÉ AiÀiÁUÀĪÀAvÉ gÀƦ¹PÉÆAqÀ ¥ÀAZÁAUÀªÉà ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀAZÁAUÀ. F ¥ÀAZÁAUÀzÀ UÀt£ÉAiÀÄ®Æè wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀiÁªÁ¸ÉåAiÀÄ £ÀAvÀgÀ¢AzÀ UÀt¸ÀĸÀĪÀÅzÀÄ; ¥ËtðªÉÄAiÀÄ £ÀAvÀgÀ¢AzÀ UÀt¸ÀĪÀÅzÀÄ, JA§ JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ. zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ PÀ£ÁðlPÀ, DAzsÀæ, ªÀĺÁgÁµÀÖç C®èzÉ GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ UÀÄdgÁvï, Mj¸ÁìUÀ¼À®Æè wAUÀ¼À UÀt£É ‘CªÀiÁAvÀ’ CAzÀgÉ; CªÀiÁªÁ¸ÉåAiÀÄ £ÀAvÀgÀ¢AzÀ UÀt¸ÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrüAiÀÄ°èzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ G½zÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÉAzÀgÉ; ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ, gÁeÁ¸ÁÜ£À, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, ©ºÁgÀ, dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀ, ºÁUÀÆ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ‘¥ÀÆtðªÀiÁAvÀ’ªÁV §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ.

        ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ PÁ®UÀt£É zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è «±ÉõÀªÁV vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ, PÉÃgÀ¼À ºÁUÀÆ PÀ£ÁðlPÀzÀ vÀļÀÄ£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉà GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ºÁUÀÆ C¸ÁìAUÀ¼À®Æè §¼ÀPÉ EzÉ. F ¸ËgÀªÀiÁ£ÀzÀ®Æè wAUÀ¼À UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀiÁAvÀ¢AzÀ E®èªÉà ¥ÀÆtðªÀiÁAvÀ¢AzÀ UÀt¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ, PÉÃgÀ¼À ºÁUÀÆ  GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ºÁUÀÆ C¸ÁìAUÀ¼À°è wAUÀ¼À UÀt£É CªÀiÁAvÀ¢AzÀ ªÀiÁrzÀgÉ, eÁgÁÍAqï, ºÀjAiÀiÁt, ¥ÀAeÁ¨ï, wæ¥ÀÄgÀ, £ÉÃ¥Á¼À, ¨sÀÆvÁ£ïUÀ¼À°è wAUÀ¼À UÀt£É, ¸ËgÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀ°Ã, ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀ°; CªÀiÁAvÀªÁVAiÉÄà UÀt¸ÀĸÀĪÀÅzÀÄ «±ÉõÀ.

        zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ°è wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÁ²ZÀPÀæzÀ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ. CAzÀgÉ: ZÉÊvÀæ, ªÉʱÁR, .... EvÁå¢ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÁßV UÀÄgÀw¹zÀgÉ; GvÀÛgÀ PÉÃgÀ¼À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è zÁézÀ² gÁ²UÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½AzÀ CAzÀgÉ: ªÉÄõÀ, ªÀȵÀ¨sÀ, «ÄxÀÄ£À, PÀPÀðl, ¹AºÀ, PÀ£Áå, ... EvÁå¢ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½AzÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀgÉ¢gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ; ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄAvÉ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À£Éßà ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV C£ÀĸÀj¹zÀgÀÆ, wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ vÀĸÀÄ ©ü£ÀߪÁV PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.  CªÀÅUÀ¼À ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆðPÉUÀ¼À PÉÆõÀ×PÀPÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.

        ªÀµÀðzÀ DgÀA¨sÀzÀ vÉâ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀAZÁAUÀUÀ¼À°è C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀÅzÀÄAlÄ.

      ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀAZÁAUÀzÀ°è ªÀµÀðzÀ DgÀA¨sÀ ZÉÊvÀæ¢AzÀ (ZÉÊvÁæ¢) DgÀA¨sÀªÁzÀgÉ, PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¸ËgÀ ¥ÀAZÁAUÀ PÉÆ®èA ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV gÁ² ZÀPÀæzÀ ¹AºÀ ¸ÀAPÁæAw¬ÄAzÀ UÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

        MmÁÖgÉ ªÀµÀðzÀ DgÀA¨sÀzÀ ¢£ÀUÀ¼ÀÄ «©ü£Àß ¥ÀzÀÞwAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀUÀ¼À°è ºÁUÀÆ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è «©ü£ÀߪÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

¸ËgÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ gÁ²UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀ

¸ËgÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ gÁ²UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀ

gÁ² ¸ÀASÉå	gÁ²AiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ	§ºÀÄvÉÃPÀ ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀAZÁAUÀ¼À°è£À wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ      /¥ÀgÁåAiÀÄUÀ¼ÀÄ	vÀ«Ä¼ÀÄ ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀAZÁAUÀzÀ°è£À wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ	ªÀįÉAiÀiÁ¼À (PÉÃgÀ¼À) ¸ËgÀ ¥ÀAZÁAUÀzÀ wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ
1	ªÉÄõÀ	ªÉʱÁPÀ * /ªÀiÁzsÀªÀ              (gÁzsÀ)	avÀÛgÉÊ *	ªÉÄÃóµÀ
2	ªÀȵÀ¨sÀ	eÉåõÀ×        / ±ÀÄPÀæ	ªÉÊPÁ¹	ªÀȵÀ¨sÀ
3	«ÄxÀÄ£À	DµÁqÀ      / ±ÀÄa	DtÂ	«ÄxÀÄ£À
4	PÀPÀðl	±ÁæªÀt       / £À¨sÀ	Dr	PÀPÀðl
5	¹AºÀ	¨sÁzÀæ¥ÀzÀ   / £À¨sÀ¸Àå	DªÀtÂ	¹AºÀ *
6	PÀ£Áå	D²éÃd       / EµÀ	¥ÀÄgÀmÁÖ¹	PÀ£Áå
7	vÀįÁ	PÁwðPÀ    / HdÓð	C¥Ààð¹	vÀįÁ
8	ªÀȲÑPÀ	ªÀiÁUÀð²gÀ  / ¸ÀºÀ¸ÀÄì	PÁwðUÉÊ	ªÀȲÑPÀ
9	zsÀ£Àĸï	¥ËµÀ       / ¸ÀºÀºÀå	ªÀiÁUÀð½	zsÀ£Àĸï
10	ªÀÄPÀgÀ	ªÀiÁWÀ      / vÀ¥À¸ÀÄì	vÉÊ	ªÀÄPÀgÀ
11	PÀÄA¨sÀ	¥Á®ÄÎt    / vÀ¥À¸Àå	ªÀiÁ¹	PÀÄA¨sÀ
12	«ÄãÀ	ZÉÊvÀæ        / ªÀÄzsÀÄ	¥ÀAUÀÄtÂ	«ÄãÀ

                                       

                          

  ¸ÀÆZÀ£É: * F aºÉß, ªÀµÀðzÀ DgÀA¨sÀzÀ wAUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

        zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ PÀ£ÁðlPÀ, DAzsÀæ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁgÁµÀÖç ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£ÀzÀ ¥ÀAZÁAUÀªÉà §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÀÄÝ ; ‘ZÁAzÀæªÀiÁ£À GUÁ¢’AiÀÄAzÀÄ ªÀµÀðzÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¢£À DgÀA¨sÀªÁUÀÄgÀÄvÀÛzÉ.

        vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ, PÉÃgÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ vÀļÀÄ£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ¸ËgÀªÀiÁ£À ¥ÀAZÁAUÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄwÛzÀÄÝ §ºÀĪÀÄnÖUÉ ZÉÊvÁæ¢ PÀæªÀĪÀ£Éßà §¼À¹zÀgÀÆ ªÀįÉAiÀiÁ¼À ¥ÀæzÉÃzÀ°è ªÀiÁvÀæ ‘¹AºÀ ªÀiÁ¸À’ (¨sÁzÀæ¥ÀzÀ=DUÀ¸ïÖ-¸É¥ÀÖA§gï) ¢AzÀ £ÀÆvÀ£À ªÀµÀð (NtA) DgÀA¨sÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. E°è wAUÀ¼ÀÄUÀ½UÉ gÁ²AiÀÄ ºÉ¸ÀgÀ£Éßà ¤ÃrgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À §ºÀÄzÁVzÉ.

        MAzÀÄ ZÁAzÀæ wAUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ªÁå¦Û 29.5306 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ. ¸ËgÀ wAUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ªÁå¦Û 30.4369 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ, CAzÀgÉ: MAzÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ËgÀªÀiÁ£À ªÀµÀðPÀÆÌ ZÁAzÀæªÀiÁ£ÀzÀ ªÀµÀðPÀÆÌ  ¸ÀÆÜ®ªÁV ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 11 ¢£ÀUÀ¼À ªÀåvÁå¸À«gÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ZÁAzÀæªÀiÁ£ÀzÀ  ªÀµÀðªÀ£ÀÄß IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ½UÉ C£ÀĸÁgÀªÁVgÀĪÀ ¸ËgÀªÀiÁ£ÀzÀ ªÀµÀðzÉÆA¢UÉ ¸ÀjzÀÆV¹PÉƼÀî®Ä ªÀiÁrPÉÆArgÀĪÀÅzÉ  ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£À ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ  ¥ÀAZÁAUÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß »AzÀÆUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ZÁAzÀæªÀiÁ£ÀªÉAzÉà PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.  F ¥ÀzÀÞwAiÉÄà ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ ¥ÀæZÀ°vÀ«gÀĪÀÅzÁVzÉ.

        C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ ¥ÀAZÁAUÀ ZÁAzÀæªÀiÁ£ÀªÁUÀ°Ã ZÁAzÀæ¸ËgÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀ°Ã, ¸ËgÀªÀiÁ£ÀªÁUÀ° - zsÁ«ÄðPÀ DZÀgÀuÉUÀ½UÉ wy, ªÁgÀ, £ÀPÀëvÀæUÀ¼À UÀt£ÉAiÉÄà ¥ÀæzsÁ£ÀªÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ F jÃwAiÀÄ ºÉÆAzÁtÂPÉ wÃgÀ CUÀvÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. D PÁgÀt¢AzÀ¯Éà ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀAZÁAUÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¤AiÀÄvÀ PÁ®zÀ°è C¢üPÀ CxÀªÁ ±ÀÆ£Àå wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆArgÀĪÀÅzÀÄ.

         zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀæZÀ°vÀ«gÀĪÀ ‘±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÉ’, ‘PÀ°AiÀÄÄUÀ’ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À UÀt£ÉAiÀÄ°è ZÉÊvÁæ¢ (ªÀiÁað-J¦æ¯ï) PÀæªÀĪÀ£ÀÄß C£ÀĸÀj¹zÀ ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwAiÉÄà ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVzÀÝgÉ, ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ°è ªÉʱÁSÁ¢ CxÀªÁ ¹AºÁ¢ (¨sÁzÀæ¥ÀzÀ) ¥ÀzÀÞwUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĸÀj¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.

          ±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÉAiÀÄ §UÉÎ »A¢£À ¥ÀÄlUÀ¼À°è ¸ÀÆÜ® «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ zÀQët ¨sÁgÀvÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è£À ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è GPÀÛªÁVgÀĪÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À §UÉÎ UÀªÀĤ¸ÉÆÃt.

        PÀ°AiÀÄÄUÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀ: ¨ÁzÁ«Ä ZÀ®ÄPÀågÀ PÁ®zÀ¯Éèà PÀ°AiÀÄÄUÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ G¯ÉèÃR §A¢zÉ. ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀÄÄzÀÞªÀÅ Qæ.¥ÀÆ. 3102 gÀ°è £ÀqɬÄvÀÄ. D AiÀÄÄzÀÞzÀ £ÀAvÀgÀ PÀ°AiÀÄÄUÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. CAzÀgÉ ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀzÀ zsÀªÀÄðgÁAiÀÄ (AiÀÄÄ¢ü¶×gÀ)£ÀÄ  ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ PÁ® JA§ ºÉýPÉUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É F ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ UÀt£É ¤AwzÉ. EzÀÄ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ C£ÉÃPÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è PÁt¹PÉÆArzÉ. §ºÀÄvÉÃPÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ±ÀPÀ(±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÀ) E®èªÉ EvÀgÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ EzÀÄ §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. EA¢UÀÆ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ¥ÀAZÁAUÀUÀ¼À°è EzÀÄ vÀ£Àß ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß G½¹PÉÆArzÉ. Qæ.±À. 634 gÀ LºÉƼÉAiÀÄ ±Á¸À£ÀzÀ°è F ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ G¯ÉèÃR«zÀÄÝ ±ÀPÀ 556, ¨ÁgÀvÀ AiÀÄÄzÀÞ¢AzÀ 3735 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¹zÀ PÀ°PÁ®zÀ°è  CAzÀgÀgÉ PÀ°AiÀÄÄUÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀ 3735 £ÉAiÀÄ ªÀµÀðzÀAzÀÄ  ±Á¸À£À ºÁQ¹zÀ «ªÀgÀ §A¢zÉ. ‘¸Àé¹Û PÀ°ªÀgÀĵÀ 4518 ±ÀPÁ§Ý 1339£ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¸À®ÄèªÀ ºÉë¼ÀA© ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ DµÁqsÀ ±ÀÄ  ¸ÉÆÃ’ JA§ G¯ÉèÃR PÉÆïÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ ±Á¸À£ÀªÉÇAzÀgÀ°è §A¢zÉ. E°è ¥ÀPÀë ªÀÄvÀÄÛ ªÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ±ÀÄ. ¸ÉÆÃ. JA§ ¸ÀAPÉëÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. F jÃwAiÀÄ ¸ÀAPÉëÃ¥ÀUÀ¼À §¼ÀPÉ ±Á¸À£ÀUÀ¼À PÁ®UÀt£Á ¨sÁUÀzÀ°è §ºÀÄ ¥ÁæaãÀ PÁ®¢AzÀ¯Éà §¼ÀPÉUÉÆArgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ.

PÉÆ®èA ¸ÀAªÀvÀìgÀ: PÉÃgÀ¼ÀzÀ PÉÆa£ï ¥ÀæzÉñÀzÀ PÉÆ®A§¥ÀlÖt (PÀÄå¯Á£ï)zÀ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è DgÀA©ü¹zÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀ UÀt£ÉAiÉÄà ‘PÉÆ®èA DAqÀÄ’ CxÀªÁ ‘PÉÆ®A§ ¸ÀAªÀvÀìgÀ’ JAzÀÄ ¨sÁ«¸À¯ÁVzÉ. EzÀÄ ªÀÄ®AiÀiÁ¼À ¨sÁµÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ ºÁUÀÆ EA¢£À vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À wgÀÄ£À¯Ééð ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ¥Àæa°vÀ«zÉ. (EzÀ£ÀÄß ¥ËgÁtÂPÀ ¯ÉSÁÍZÁgÀzÀ »£É߯ÉAiÀÄ°è ‘¥ÀgÀĵÀÄgÁªÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgÀ’ªÉAzÀÄ PÀÆqÀ ºÉüÀĪÀÅzÀÄAlÄ. ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwUÉ ¸ÉÃjzÀ EzÀgÀ DgÀA¨sÀªÀ£ÀÄß PÉÃgÀ¼ÀzÀ GvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀzÀ°è ‘PÀ£Áå ¸ÀAPÁæAw’¬ÄAzÀ CAzÀgÉ ¸ËgÀ C²é£À 1 jAzÀ UÀt¸ÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ wgÀÄ£À¯Ééð ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ £ÉgÉ ºÉÆgÉAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è EzÀ£ÀÄß ‘¹AºÀ ¸ÀAPÁæAw’¬ÄAzÀ CAzÀgÉ ¸ËgÀ¨sÁzÀæ¥ÀzÀ 1jAzÀ UÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. GvÀÛgÀ PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è  wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄõÀ, ªÀȵÀ¨sÀ, ... EvÁå¢ gÁ²UÀ¼À ºÉ¸Àj£À°è PÀgÉzÀgÉ; zÀQëtzÀ°è £ÀPÀëvÀæUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄļÀî ZÉÊvÀæ, ªÉʱÁR, ... PÀæªÀÄzÀ°è UÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. «ÃgÀ gÀ«ªÀªÀÄð£À wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀzÀ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘PÉÆ®èA¸ÀAªÀvÀìgÀ’zÀ G¯ÉèÃR §A¢zÉ. ‘PÀ°ªÀµÀð 4702 PÉÆ®èA ªÀµÀð 776’ JAzÀÄ G¯ÉèÃTvÀªÁVzÉ. ºÁUÁV PÀ°ªÀµÀð ºÁUÀÆ PÉÆ®èA ¸ÀAªÀvÀ¸ÀgÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ 3925 ªÀµÀðUÀ¼À CAvÀgÀ«zÉ. PÉÆ®èA ªÀµÀðPÉÌ 825£ÀÄß PÀÆqÀĪÀÅzÀjAzÀ ¥ÀæZÀ°vÀ Qæ¸ÀÛ±ÀPÉ §gÀÄvÀÛzÉ.

        ZÁ¼ÀÄPÀå «PÀæªÀÄ ªÀµÀð: zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÁµÀÖçPÀÆlgÀ D½éPÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ C¢üPÁgÀPÉÌ §AzÀ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ «±Á® ¥ÀæzÉñÀzÀ MqÉAiÀÄgÁzÀªÀgÀÄ PÀ¯ÁåtzÀ ZÁ¼ÀÄPÀågÀÄ. EªÀgÀÄ ªÀÄÆ®vÀB ¨ÁzÁ«Ä ZÀ®ÄPÀågÀ ¸ÀAvÀwAiÀĪÀgÀÄ. EªÀgÀ°è ±ÀPÀ 988 gÀ°è CAzÀgÉ Qæ. ±À. 1076gÀ°è ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ DgÀ£ÉAiÀÄ «PÀæªÀiÁ¢vÀå£ÀÄ §ºÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ ¸ÁªÀiÁæl. FvÀ£ÀÄ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ‘ZÁ®ÄPÀå«PÀæªÀÄ ªÀµÀð’ªÀ£ÀÄß DgÀA©ü¹zÀ£ÀÄ. EzÀÄ DvÀ£ÀÄ ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ ¢£À¢AzÀ DgÀA¨sÀUÉÆArvÀÄ. EzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ MAzÀÄ£ÀÆgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® PÀ¯ÁåtzÀ ZÁ¼ÀÄPÀå ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ªÀiÁAqÀ°PÀ CgÀ¸ÀgÀÄ §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. F ZÁ¼ÀÄPÀå «PÀæªÀÄ ªÀµÀðzÀ G¯ÉèÃR«gÀĪÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ «±ÉõÀªÁV GvÀÛgÀ PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÉÌ ºÉÆA¢PÉÆArgÀĪÀ DAzsÀæ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁgÁµÀÖç ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ºÁUÀÆ zÀQët PÀ£ÁðlPÀzÀ avÀæzÀÄUÀð, ²ªÀªÉÆUÀÎ, zÁªÀtUÉgÉ f¯ÉèUÀ¼À ±Á¸À£ÀUÀ¼À®Æè PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. GzÁ: ‘ZÁ¼ÀÄPÀå «PÀæªÀÄ PÁ®zÀ 48 PÉÆæâü ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ GvÀÛgÁAiÀÄt ¸ÀAPÁæAw vÀæAiÉÆÃzÀ² D¢ªÁgÀ’zÀAzÀÄ (F «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ Qæ.±À. 1125 d£ÀªÀj 4, ¨sÁ£ÀĪÁgÀPÉÌ ¸ÀjºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ.) DgÀ£ÉAiÀÄ «PÀæªÀiÁ¢vÀå£À ªÀÄgÀtzÀ £ÀAvÀgÀªÀÇ F ‘ZÁ¼ÀÄPÀå «PÀæªÀÄ ªÀµÀð’zÀ §¼ÀPÉ PÀéavÁÛV ªÀÄÄAzÀĪÀj¢vÁÛzÀgÀÆ, ªÀÄÄAzÉ ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ CzÉà ªÀA±ÀzÀ ºÁUÀÆ PÀ®ZÀÄgÀå, ºÉÆAiÀÄì¼À, ¸ÉÃGt, ºÁ£ÀUÀ¯ï PÀzÀA§gÀ PÉ®ªÀÅ CgÀ¸ÀgÀÆ vÀªÀÄä vÀªÀÄä ºÉ¸Àj£À DqÀ½vÀ ªÀµÀðUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¹PÉÆArzÀÄÝzÀÄ ±Á¸À£ÀUÀ½AzÀ ªÀÄ£ÀUÁt§ºÀÄzÁVzÉ. ºÁUÉ ¸ÁܦvÀªÁzÀ §ºÀÄvÉÃPÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼É¯Áè DAiÀiÁ CgÀ¸ÀgÀ CqÀ½vÀ CªÀ¢üAiÀÄ®èµÉÖà §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÀÄÝ C£ÀAvÀgÀzÀ°è ªÀÄƯÉUÀÄA¥ÁVgÀĪÀÅzÀÄAlÄ.

¥ÀÄzÀĪÉÊ¥ÀÄà ¸ÀAªÀvÀìgÀ: PÉÃgÀ¼ÀzÀ PÉÆa£ï£À GvÀÛgÀQÌgÀĪÀ ‘©Ã¦Ã£ï’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 21 Q.«ÄÃ. GzÀÝ, 1.6 Q.«ÄÃ. CUÀ®zÀµÀÄÖ «¸ÁÛgÀ«gÀĪÀ MAzÀÄ ¢éÃ¥À«zÉ. D ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÀÄzÀÄ=ºÉƸÀzÁV  ªÉ¥À=ªÀ¸Àw ¸ËPÀAiÀÄðªÀ£ÀÄß PÀ°à¹zÀ £É£À¦UÁV ‘¥ÀÄzÀĪÉÊ¥ÀÄà’ ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀ£ÀÄß Qæ.±À. 1341gÀ°è DgÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. PÉÆa£ï gÁdå ªÀÄvÀÄÛ qÀZï F¸ïÖ EArAiÀiÁ PÀA¥À¤AiÀĪÀgÀ £ÀqÀÄªÉ K¥ÀðlÖ M¥ÀàAzÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ vÁªÀÄæ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘¥ÀÄzÀĪÉÊ¥ÀÄà ¸ÀAªÀvÀìgÀ 322, «ÄãÀ 14’ JA§ G¯ÉèÃR §A¢zÉ. F vÉâ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ Qæ.±À. 1663gÀ ªÀiÁað 22PÉÌ ¸ÀjºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀ UÀt£ÉAiÀÄÄ PÉÆa£ï ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÉ®PÁ® §¼ÀPÉAiÀÄ°èvÀÄÛ.

CgÀªÀvÀÄÛ ªÀµÀð ZÀPÀæzÀ ¨ÁæºÀ¸ÀàvÀåªÀiÁ£À: ¨sÁgÀvÀzÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ±ÀPÀªÀµÀð CxÀªÁ EvÀgÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¥Àæ¨sÀªÁ¢AiÀÄ 60 ¸ÀAªÀvÀìgÀ ZÀPÀæzÀ ¨ÁæºÀ¸ÀàvÀåªÀiÁ£ÀzÀ UÀt£ÉAiÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß  PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¸ÀévÀAvÀæªÁVAiÀÄÆ §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄAlÄ. §ÈºÀ¸Ààw JAzÀgÉ UÀÄgÀÄ, £ÀPÀëvÀæªÀÅ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ gÁ²ZÀPÀæzÀ aºÉßAiÀÄ°è £É¯É¸ÀĪÀ CªÀ¢üAiÀÄÄ 361 ¢£À, 2 WÀnPÁ ªÀÄvÀÄÛ 5 ¥À®UÀ¼ÀVgÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ¸ËgÀªÀµÀðPÉÌ 4 ¢£À 13 WÀnPÁ ªÀÄvÀÄÛ 26 ¥À®UÀ¼ÀµÀÄÖ QjzÁVgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV 85 ªÀµÀðUÀ¼À°è MAzÀÄ ‘§ÈºÀ¸ÀàvÀå ªÀµÀð’ PÀëAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ. F 60 ªÀµÀð ZÀPÀæzÀ §ÈºÀ¸ÀàvÀåªÀiÁ£ÀzÀ ¥Àæw ªÀµÀðPÀÆÌ ¥ÀævÉåÃPÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. CªÉÃ: ¥Àæ¨sÀªÀ, «¨sÀªÀ, ±ÀÄPÀè, ¥ÀæªÉÆÃzsÀÆvÀ, ¥ÀæeÁ¥Àw.... EvÁå¢ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ.

        ºÀ£ÉßgÀqÀÄ ºÀ¢ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ C£ÀAvÀgÀzÀ°è zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄĹèªÀÄgÀ DPÀæªÀÄtUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÀªÀÅ. CªÀgÀ PÁ®zÀ C£ÉÃPÀ ¥Á¹ð, CgÀ©â ªÀÄvÀÄÛ GzÀÄð ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ PÀAqÀħA¢ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è »fæ, ¥sÀ¹è, ªÀÄÈUÀ¸Á¯ï, ¸ÀÄgï ºÁUÀÆ ªÀiˮƢ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À G¯ÉèÃRUÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉÆArªÉ.

»fæ ¸ÀAªÀvÀìgÀ:  E¸ÁèA zsÀªÀÄðzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ ªÀĺÀªÀÄäzÀ£ÀÄ Qæ.±À. 622 dįÉÊ 15gÀAzÀÄ ªÀÄPÁÌ¢AzÀ ªÀĢãÀPÉÌ vÉgÀ½zÀ ¢£À¢AzÀ F PÁ®ªÀ£ÀÄß UÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. »fæ ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀÅ ±ÀÄzÀÞ ZÁAzÀæªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄzÁVzÉ. CªÀiÁªÁ¸ÉåAiÀÄ £ÀAvÀgÀ ZÀAzÀæ ¸ÀAeÉ PÁt¹PÉƼÀÄîªÀ ¢£À¢AzÀ wAUÀ¼ÀÄ DgÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¢£ÀzÀ UÀt£É DAiÀiÁ ¢£ÀzÀ ¸ÀAeɬÄAzÀ ªÀÄÄA¢£À ¢£ÀzÀ ¸ÀAeÉAiÀĪÀgÉUÉ DVgÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀÅ ¸ËgÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀQÌAvÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 11 ¢£ÀUÀ¼ÀµÀÄÖ QjzÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ 100 ¸ËgÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ½UÉ 103 »fæ ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀÅ ¸ËgÀ ªÀµÀðzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà wAUÀ¼À°è IÄvÀĪÀiÁ£ÀzÀ CAPɬĮèzÉ §gÀ§ºÀÄzÁVzÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ  G¯ÉèÃRªÀÅ PÉ®ªÀÅ ¥Á¹ð, CgÁ©Pï ±Á¸À£ÀUÀ¼À®èµÉÖ C®èzÉ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ªÀÄvÀÄÛ zÉòÃAiÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ ±Á¸À£ÀUÀ¼À®Æè PÀAqÀħA¢zÉ.

¥sÀ¹è ¸ÀAªÀvÀìgÀ: EzÀÄ ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀzÀzsÀÞwAiÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgÀªÁVzÉ. ªÉÆUÀ¯ï zÉÆgÉ CPÀâgÀ£ÀÄ Qæ.±À. 1563gÀ°è »fæ ªÀµÀð 971£ÀÄß ¸ËgÀªÀiÁ£ÀªÁV ¥ÀjªÀwð¹ ‘¥sÀ¹è ªÀµÀð’ªÀ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀ£ÀÄ. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁUÀUÀ¼À°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2 1/4  ªÀµÀðUÀ¼À ªÀåvÁå¸ÀzÀ°è §¼ÀPÉAiÀÄ°èvÀÄÛ. zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ¥sÀ¹è GvÀÛgÀzÀ ¥sÀ¹è ªÀµÀðQÌAvÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2 1/¼ ªÀµÀðUÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀÄÄAzÀPÉÌ EzÉ. µÀºÀdºÁ£À£ÀÄ »fæ 1046 CAzÀgÉ Qæ.±À. 1636jAzÀ zÀQët¨sÁgÀvÀzÀ°è EzÀ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀ£ÀÄ. ¥ÀæZÀ°vÀ ¥sÀ¹è ªÀµÀðPÉÌ 590-91£ÀÄß PÀÆqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæZÀ°vÀ Qæ¸ÀÛ ±ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. Qæ.±À. 1800gÀ°è dįÉÊ 13jAzÀ DgÀA¨sÀªÁUÀÄwÛzÀÝ ¥sÀ¹è ªÀµÀð Qæ.±À. 1855 jAzÀ dįÉÊ 1jAzÀ UÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥sÀ¹è JA§ÄzÀÄ ¥sÀ¸À°UÉ CAzÀgÉ ¨É¼ÉUÀ½UÉ ¸ÀA§¢ü¹zÀÄÝ JAzÀxÀð. ªÀÄĹèA zÉÆgÉUÀ¼ÀÄ PÀAzÁAiÀiÁ¢UÀ¼À£ÀÄß ªÀ¸ÀÆ®Ä ªÀiÁqÀ®Ä F PÁ® UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹zÀgÀÄ.

±ÀƺÀÆgï ¸ÀAªÀvÀìgÀ: zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ¸Àj¸ÀĪÀiÁgÀÄ PÉÃAzÀæ ¸ÁÜ£ÀzÀ°ègÀĪÀ ©eÁ¥ÀÄgÀ¢AzÀ D½éPÉ £ÀqɹzÀ D¢¯ï ±Á»UÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ¥sÀªÀiÁð£ïUÀ¼À°è, »fæ ªÀµÀðzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÀjªÀwðvÀ ‘±ÀƺÀÆgï’ ‘±ÁºÀÆgï’ CxÀªÁ ‘¸ÀÄgï’ JA§ ºÉ¸Àj£À ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀ£ÀÄß §¼ÀPÉUÉ vÀAzÀgÀÄ. EzÀÄ ‘¥sÀ¹è’AiÀÄAvÉ ¸ËgÀªÀiÁ£ÀPÉÌ ¥ÀjªÀwðvÀªÁzÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀªÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß ‘C©ð’ CxÀªÁ ‘ªÀÄÈUÀ¸Á¯ï’ JAzÀÆ PÀgÉ¢gÀĪÀÅzÀÄAlÄ ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ ªÀÄÈUÀ²gÀPÉÌ ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ wAUÀ½¤AzÀ F ªÀµÀðªÀÅ DgÀA¨sÀªÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ EzÀPÉÌ ‘ªÀÄÈUÀ¸Á¯ï’ JA§ C£Àé¬ÄPÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥Áæ¥ÀÛªÁVzÉ. G¯ÉèTvÀ ±ÀƺÀÆgï ªÀµÀðPÉÌ 599-60 £ÀÄß PÀÆqÀĪÀÅzÀjAzÀ Qæ¸ÀÛ ±ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. EzÀ£ÀÄß ¸ÀįÁÛ£ï ªÀĺÀªÀÄäzï ©£ï vÉÆUÀ®Pï (1325-51)£ÀÄ ¸ÉÃGtgÀ gÁdzsÁ¤AiÀiÁzÀ zÉêÀVj (zË®vÀ¨Ázï)£ÀÄß DPÀæ«Ä¹zÁV¤AzÀ UÀt£É  DgÀA¨sÀªÁVzÉAiÉÄAzÀÄ H»¸À¯ÁVzÉ. EzÀÄ «±ÉõÀªÀV ªÀÄgÁoÀgÀ zÁR¯ÉUÀ¼À°è PÀAqÀÄ §A¢zÉ.

ªÀiˮƢ ¸ÀAªÀvÀìgÀ: Qæ.±À. 1783gÀ°è ¹AºÁ¸À£ÀªÉÃjzÀ ªÉÄʸÀÆj£À ºÀÄ° nÃ¥ÀÆ ¸ÀįÁÛ£À£ÀÄ ‘ªÀiˮƢ’ JA§ ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ£Àß D½éPÉ PÁ®zÀ°è eÁjUÉ vÀAzÀ£ÀÄ. CzÀÄ ¥ÀæªÁ¢ ªÀĺÀªÀÄäzÀ£ÀÄ ºÀÄnÖzÀ CAzÀgÉ Qæ. ±À. 572£ÉAiÀÄ ªÀµÀð¢AzÀ ZÁAzÀæ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄAvÉ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À£ÀÄß ¯ÉRͪÀiÁr ±ÀPÀ 1705 ±ÉÆèsÀ£À ¸ÀAªÀvÀìgÀ (¸ÀAªÀvÀìgÀ ¸ÀASÉå 37)=Qæ.±À. 1783£ÀÄß ªÀiˮƢ ªÀµÀðzÀ 1211 JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹ §¼ÀPÉUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. CzÀÄ nÃ¥ÀÆ ¸ÀįÁÛ£À£ÀÄ ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ ªÀµÀðªÀÇ ºËzÀÄ. E°è GPÀÛªÁVgÀĪÀ ±ÉÆèsÀ£À ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀÅ ¥Àæ¨sÀªÁ¢ ¨ÁæºÀ¸ÀàvÀå ZÀPÀæ ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ 37£ÉAiÀÄzÁÝVzÀÄÝ, D ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß C¨ÁÓzï ¥ÀzÀÞwAiÀÄAvÉ ¤zsÀðj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. C¨ÁÓzï ¥ÀzÀÞw JAzÀgÉ CgÁ©Pï ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ CPÀëgÀUÀ½UÉ ºÀ¼Éà »§Äæ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ PÀæªÀÄzÀ°è ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß UÉÆvÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ. (C°¥ï=1,¨ÉÃ=2,fêÀiï=3 EvÁå¢). ºÁUÁV nÃ¥ÀÆ ¥ÀlÖPÉÌ §AzÀ 37£ÉAiÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ ±ÉÆèsÀ£À ¸ÀAªÀvÀìgÀªÀ£ÀÄß gÀhÄQ ¸ÀAªÀvÀìgÀ JAzÀÆ C£ÀAvÀgÀzÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À£ÀÄß CgÀhįï, d®ªï, zÀ®vï JAzÀÄ ªÀÄÄAvÁV ¤zÉÃð²¸À¯ÁVzÉ. nÃ¥ÀÆ ¸ÀįÁÛ£À£À D½éPÉAiÀÄ PÁ®zÀ°è ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt ªÀÄÄAvÁzÉqÉUÀ¼À°è ªÀiˮƢ ªÀµÀðzÀ G¯ÉèÃR«gÀĪÀ ±Á¸À£ÀUÀ½ªÉ. GzÁ: ‘µÀĪÀiÁgï E ¸Á¯ï CºÀªÀÄzï §Äzï f ªÀiË®Æzï §vÁjÃSï £ÀĺÀĪÀiï gÉÆÃeï E  ¸ÉµÀªÀiÁ â’ JA§ G¯ÉèÃR (J.PÀ. 6, ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt 46) §A¢zÉ. F ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀévÀAvÀæªÁV E®èªÉ, §ºÀĪÀÄnÖUÉ »fæ ªÀµÀðzÀ eÉÆvÉAiÀįÉèà G¯ÉèÃT¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.

VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï CxÀªÁ Qæ¸ÀÛ±ÀPÉ: EzÀÄ EAzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ ¥ÀæZÀ°vÀ«gÀĪÀ PÁ®UÀt£ÉAiÀiÁVzÉ. ‘Qæ¸ÀÛ ±ÀPÉ’ CxÀªÁ ‘VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï ªÀµÀð’zÀ ªÀÄÆ® gÉÆêÀiï. ªÀÄÆ®vÀB ±ÀÄzÀÞ ZÁAzÀæªÀiÁ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ PÁ®UÀt£É EzÁV¢ÝvÀÄ. ZÁAzÀæ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ PÁ®UÀt£É IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀÅ¢®èªÁzÀÝjAzÀ CzÀ£ÀÄß ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwUÉ C¼ÀªÀr¸ÀĪÀ CUÀvÀåvÉ PÀAqÀħA¢vÀÄ. ºÁUÁV gÉÆêÀiï£À dÆ°AiÀÄ¸ï ¹Ã¸ÀgÀ£À  PÁ®zÀ°è £ÀqÉzÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀĪÁV CzÀ£ÀÄß ¸ËgÀªÀiÁ£ÀPÉÌ ¥ÀjªÀwðvÀªÁ¬ÄvÀÄ. DzÀgÀÆ Qæ.±À. 1572gÀ ªÉüÉUÉ ¥ÀÄtåPÁ®UÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ vÁjRÄUÀ¼À ºÉÆAzÁtÂPÉ ¸ÀjAiÀiÁV DUÀzÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 10 ¢£ÀUÀ¼À ªÀåvÁå¸À PÀAqÀÄ §A¢vÀÄ. CzÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸À®Ä ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÉÆÃ¥sï VæUÉÆÃj PÀæªÀÄ vÉUÉzÀÄ PÉÆAqÀ£ÀÄ. CzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV Qæ.±À. 1572gÀ°è, CPÉÆÖçgï 5£ÀÄß 15£ÉAiÀÄ vÁjÃSÉAzÀÄ ªÀiÁ¥Àðr¹ DeÉÕ ºÉÆgÀr¸À¯Á¬ÄvÀÄ. d£ÀªÀj 1, ªÀµÀðzÀ DgÀA¨sÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÉÆÃ¥ï VæUÉÆÃjAiÀÄ F ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄÄ gÉÆêÀiï, ¸Áà¤µï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃZÀÄðVøïUÀ¼À°è PÀÆqÀ¯Éà eÁjUÉ §A¢vÀÄ. C£ÀAvÀgÀzÀ PÁ®zÀ°è ¥sÁæ£ïì dªÀÄð¤UÀ¼À°è eÁjAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. Qæ.±À. 1917gÀ°è  gÀµÀå£ÀßgÀÄ VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï PÁå¯ÉAqÀgÀ£ÀÄß vÀªÀÄä zÉñÀzÀ°è eÁjUÉvÀAzÀgÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ zÉñÀzÀ°è; ¥Á±ÁÑvÀågÀ D½éPÉ DgÀA¨sÀUÉÆAqÀªÉÄÃ¯É F ±ÀPÉAiÀÄÄ zÀQët ¨sÁgÀvÀªÀÇ ¸ÉÃjzÀAvÉ ¨sÁgÀvÀzÀ°è £É¯ÉUÉÆArvÀÄ. F±ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è §¼À¹gÀĪÀ ¸ÁPÀµÀÄÖ GzÁºÀgÀuÉUÀ½ªÉ. EAVèµÀÄ ¸À£ï 1860 £Éà  ªÉÄà vÁjÃRÄ 5gÀ®Æè ¬Äà ªÀĺÁgÁd ¸ÀAvÁ£ÁA§ÄdªÀÅ….. ; ‘¸À£ï 1855 £Éà ¬Äì« ¥É¥ÀÄgÀĪÀjæ /vÀ// 12 AiÀÄ¥sÉæ®Ä 26 ®Ä’ JA§ G¯ÉèÃRUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

       gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀ: ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸ÀévÀAvÀæ §AzÀ £ÀAvÀgÀ gÁeÁåAUÀzÀ ¨sÁUÀªÁV gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ CUÀvÀåvÉ GAmÁ¬ÄvÀÄ, ºÁUÁV Qæ.±À. 1952gÀ £ÀªÉA§gï £À°è ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ gÀZÀ£ÉUÁV ¸À«ÄwAiÉÆAzÀ£ÀÄß £ÉëĹvÀÄ. CzÀÄ Qæ.±À. 1957 ªÀiÁað 22£ÉAiÀÄ vÁjÃT¤AzÀ eÁjÃUÉ §gÀĪÀAvÉ ‘gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀ’ªÀ£ÀÄß ¥ÀæPÀn¹vÀÄ. EzÀÄ ±ÀÄzÀÞ ¸ËgÀ ¥ÀAZÁAUÀªÁVzÀÄÝ IÄvÀĪÀiÁ£ÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁVzÉ. EzÀgÀ°è wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ZÉÊvÀæ, ªÉʱÁR, eÉåõÀ×, ... JAzÀÄ ªÀÄÄAvÁVzÀÄÝ CªÀÅUÀ¼À°è ªÉʱÁR¢AzÀ ¨sÁzÀæ¥ÀzÀzÀ ªÀgÉV£À wUÀ¼ÀÄUÀ½UÉ vÀ¯Á ªÀÄƪÀvÉÆÛAzÀÄ ¢£ÀUÀ¼ÀÄ, G½zÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À°è 30 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀAvÉ ¤zsÀðj¸À¯ÁVzÉ. C¢üPÀªÀiÁ¸À«zÁÝUÀ ªÀiÁvÀæ D ªÀµÀðzÀ ZÉÊvÀæ wAUÀ½UÉ 1 ¢£À ¸ÉÃj¹ 31 ¢£ÀzÀ C¢üPÀ ªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ¥Àæw ªÀµÀð ªÀiÁað 21/22 gÀAzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ £ÀÆvÀ£À ªÀµÀð DgÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ªÁå¦Û

ºÁUÀÆ VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï PÁå¯ÉArj£ÀAvÉ wAUÀ¼À ªÉÆzÀ® ¢£ÀUÀ¼ÀÄ

ºÁUÀÆ VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï PÁå¯ÉArj£ÀAvÉ wAUÀ¼À ªÉÆzÀ® ¢£ÀUÀ¼ÀÄ

PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå	wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¦Û	VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï ¢£ÁAPÀ wAUÀ¼ÀÄ		PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå	wAUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¦Û	VæUÉÆÃjAiÀÄ£ï ¢£ÁAPÀ wAUÀ¼ÀÄ
1	ZÉÊvÀæ 30/31	22/21 ªÀiÁað		7	D²éÃd 30	23 ¸É¥ÀÖA§gï
2	ªÉʱÁR 31	21 K¦æ¯ï		8	PÁwÃðPÀ 30	23 CPÉÆÖçgï
3	eÉõÀ× 31	22 ªÉÄÃ		9	ªÀiÁUÀð²gÀ 30	22 £ÀªÉA§gï
4	DµÁqÀ 31	22 dÆ£ï		10	¥ÀĵÀå 30	22 r¸ÉA§gï
5	±ÁæªÀt 31	23 dįÉÊ		11	ªÀiÁWÀ 30	21 d£ÀªÀj
6	¨sÁzÀæ¥ÀzÀ 31	23 DUÀ¸ïÖ		12	¥Á®ÄÎt 30	20 ¥sɧææªÀj

        ªÀµÀð CxÀªÁ ±ÀPÉUÀ¼À UÀt£ÉAiÀÄ£ÀÄß CAQUÀ¼À°è CxÀªÁ CPÀëgÀUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ PÉ®ªÉǪÉÄä ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀªÀÇ §gÉ¢gÀĪÀÅzÀÄAlÄ. CAQUÀ½UÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ:

1 = ±À², ¸ÉÆêÀÄ, ±À±ÁAPÀ vÀvÁå¢.  2 = CQë, PÀtð, OµÀ×, ¥ÀPÀë EvÁå¢.  3 = CVß, gÁªÀÄ, ¥ÀÄjÃ, UÀÄt, ¸ÀAzsÁå, EvÁå¢.   4 = C§Ý, ¸ÁUÀgÀ,  D±ÀæªÀÄ, ªÉÃzÀ, eÁw  EvÁå¢, 5 = EA¢æAiÀÄ, EPÀëÄ, ¨sÀÆvÀ,¥Áæt, PÀ£Áå, ¥ÁAqÀªÀ EvÁå¢. 6 = ±Á¸ÀÛç, IÄvÀÄ, CAUÀ, gÀ¸À EvÁå¢. 7 = ±ÉÊ®, ¢éÃ¥À, ªÁAiÀÄÄ, ªÀÄĤ, ªÁgÀ, gÁeÁåAUÀ, ¸ÀégÀ, «¨sÀQÛ, EvÁå¢. 8 = UÀd, ¢PÁà®, ¹¢Þ, AiÉÆÃUÀ, C£ÀĵÀÄÖ¥ï, £ÁUÀ, EvÁå¢. 9 = £ÀªÀgÀvÀß, ¤¢ü, RAqÀ, zÁégÀ, UÀæºÀ, zsÉãÀÄ, EvÁå¢. 10 = ºÀ¸ÁÛAUÀÄ°, gÁªÀt ªÀiË°, gÀÆ¥ÀPÀ, EvÁå¢. 11 = ªÀĺÁzÉêÀ, gÀÄzÀæ, PÁgÀt, wæµÀÄÖ¥ï EvÁå¢. 12 = CPÀð, ªÀiÁ¸À, gÁ², ¢ªÁPÀgÀ EvÁå¢.             13 = vÁA§Æ® UÀÄt, «±ÀézÉêÀ, CwUÀwà EvÁå¢. »ÃUÉ EvÀgÀ CAPÉUÀ½UÀÆ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°à¹ G¥ÀAiÉÆÃV¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. EªÀ®èzÉ E£ÀÆß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÉÆÃV¹gÀĪÀÅzÀÄAlÄ. CAPÀ£ÁªÀiï ªÁªÀÄvÉÆÃUÀw: JA§AvÉ «¥ÀjÃvÀªÁV (»AzÀÄ ªÀÄÄAzÁV) D ¸ÀASÉåUÀ½UÉ CAPÉUÀ¼À£ÀÄß C£Àé¬Ä¹ PÁ®zÀ ªÀµÀð ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤zsÀðj¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

GzÁ:   1) ±ÀPÁ¨ÉÝà ¤¢ü UÀUÀ£ÀUÀÄtPÁëöä«ÄvÉà ¥Àæ¨sÀªÁzÉåà ªÀiÁ¸ÉÃvÀvÀÆàtÂðªÀiÁAiÀiÁA – E°è ¤¢ü = 9, UÀUÀ£À = 0, UÀÄt = 3, PÀëªÀiÁ=1  CAzÀgÉ: ±Á°ªÁ£À ±ÀPÀ 1309; ¥Àæ¨sÀªÀ ¸ÀAªÀvÀìgÀ, DzÀåªÀiÁ¸ÉÃ= ZÉÊvÀæ ªÀiÁ¸À (Qæ. ±À. 1387 K¦æ¯ï).

           2) ±ÀPÁ¨ÉÝà UÀȺÀ±ÀgÀgÀ¸À¨sÀÆ ¸À«ÄävÉà £À¼À £ÉÊd eÉõÉ×à vÀvÀÌøµÀÚ ¥ÀkѪÀÄå ¸ÀªÀÄ UÀÄgÀÄ E£Éà  -  E°è UÀæ-9, ±ÀgÀ=5. gÀ¸À=6 ¨sÀÆ=1 CAzÀgÉ ±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÀ 1659, £À¼À ¸ÀAªÀvÀìgÀ, ¤d eÉåõÀ× §ºÀļÀ ¥ÀAZÀ«ÄÃ, C¸ÀªÀÄUÀÄgÀÄ¢£ÉÃ=UÀÄgÀĪÁgÀ(Qæ. ±À. 1736,dÆ£ï 17). EvÁå¢.

PÀl¥ÀAiÀiÁ¢ ¥ÀzÀÞw: PÀéavÁÛV ‘PÀl¥ÀAiÀiÁ¢’ JA§ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ vÉgÀ£ÁzÀ CAQUÀ¼À ¤zÉÃð±À£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄÆ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀiÁVgÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. PÀ ¢AzÀ k ªÀgÉV£À CPÀëgÀUÀ½UÉ PÀæªÀĪÁV 1 jÃAzÀ 0, ºÁUÉAiÉÄà l ¢AzÀ £À ªÀgÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄ ¢AzÀ PÀë ªÀgÉUÉ.UÉ. ¥À ¢AzÀ ªÀÄ ªÀgÉUÉ 1 jAzÀ 5.

GzÁ; 1) ±ÀPÁ¨ÉÝ gÀAUÀ¯ÉÆÃPÁ¨ÉÝ (J.PÀ. 9, gÉʸï DªÀÈwÛ, ºÉƸÀPÉÆÃmÉ 34).

           E°è gÀA=2, UÀ=3, ¯ÉÆÃ=3, PÀ=1 CAzÀgÉ ±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÀ 1332.

        2) ¸ÀPÀªÀµÀð ªÀÄzsÀå ºÀ¹£ÀAiÀÄ (J.PÀ. 3, ¥ÀjµÀÌøvÀ, £ÀAd£ÀUÀÆqÀÄ 243).

            E°è ºÀ=8, ¹=7, £À=0, AiÀÄ=1 CAzÀgÉ ±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÀ 1078.

        ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è ªÀqÀتÁgÀ, ¹ÜgÀªÁgÀ, §ÈºÀªÁgÀ EvÁå¢UÀ¼À G¯ÉèÃRUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. E°è §ÈºÀªÁgÀ JA§ÄzÀÄ §ÈºÀ¸Ààw CAzÀgÉ UÀÄgÀĪÁgÀ JA§ÄzÀÄ ¤¸ÀìA±ÀAiÀÄ. ¹ÜgÀªÁgÀ JA§ÄzÀÄ ±À¤ªÁgÀ JAzÀÄ zÀÈqsÀ¥ÀnÖzÉ. DzÀgÉ «zÁéA¸ÀgÀÄ ªÀqÀتÁgÀªÀ£ÀÄß «©ü£ÀߪÁV CxÉÊð¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. CAwªÀĪÁV ªÀqÀتÁgÀªÉAzÀgÉ ±À¤ªÁgÀªÉAzÀÄ wêÀiÁð£ÀªÁzÀAvÉ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ. §ÈºÀvï JA§ÄzÀgÀ ¥ÁæPÀÈvÀ gÀÆ¥À ªÀqÀØ, §ÈºÀvï PÀxÁ=ªÀqÀØPÀxÉ; ºÁUÁV ªÀqÀتÁgÀ JA§ÄzÀÄ §ºÀĪÀÄnÖUÉ UÀÄgÀĪÁgÀªÉà DVgÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÉà ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è CzÀÄ ±À¤ªÁgÀªÁVgÀĪÀÅzÀÄAlÄ. F ¤nÖ£À°è ªÀÄgÀÄ «±ÉèõÀuÉ CUÀvÀå«zÉ.

        ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV zÁ¤UÀ¼ÀÄ zÁ£À zÀwÛUÀ¼À£ÀÄß ªÀåw¥ÁvÀ, ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀt, ZÀAzÀæ UÀæºÀt ºÁUÀÆ GvÀÛgÁAiÀÄt ¸ÀAPÁæAw ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀÄtå ¢£ÀUÀ¼ÀAzÀÄ ¤ÃrgÀĪÀ ¸ÀAUÀw ±Á¸ÀUÀ½AzÀ w½zÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. ±Á¸ÀÛçPÁgÀgÀÄ F ¢£ÀUÀ¼ÀAzÀÄ zÁ£À ªÀiÁrzÀgÉ CUÀtÂvÀ ¥ÀÄtå ¥Áæ¥ÀÛªÁUÀĪÀÅzÉAzÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹gÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀĵÉÖ. ºÁUÁV CAvÀºÀ ¥ÀÄtå ¢£ÀUÀ¼ÀAzÀÄ zÁ£À ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ ±ÉæÃAiÀĸÀÌgÀªÉAzÀÄ ¨sÁ«¹ zÁ¤UÀ¼ÀÄ zÁ£À zÀwÛUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrgÀÄvÁÛgÉ. CAvÀºÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è GPÀÛªÁVgÀĪÀ vÉâ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀëöäªÁV ¥Àj²Ã°¹zÀgÉ C£ÉÃPÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è G¯ÉèÃTvÀ ¢£ÀUÀ¼ÀAzÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀªÁV UÀæºÀtªÁUÀ°Ã ¸ÀAPÁæAw CxÀªÁ ªÀåw¥ÁvÀUÀ¼ÁUÀ°Ã §A¢gÀĪÀ ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼Éà EgÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÀÆ D ¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÄt墣ÀUÀ¼À£ÁßV UÀ滹 D ¢£ÀPÉÌ UËgÀªÀ ¸ÀÆZÀPÀªÁV CzÀ£ÀÄß eÉÆÃr¹ G¯ÉèÃT¸ÀĪÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉ E¢ÝvÉAzÀÄ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ±Á¸À£ÉÆÃPÀÛ JµÉÆÖà «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀiÁUÀzÉ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀAUÀw. ¥ÁæAiÀıÀB F vÉÆqÀPÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹AiÉÄà «zÁé¸ÀgÁzÀ qÁ. J. ªÉAPÀl¸ÀħâAiÀÄå£ÀªÀgÀÄ ‘¸ÀªÀiï ±ÀPÀ  qÉÃmïì E£ï E£ÀìQç¥Àë£ïì’ JA§ PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹ D vÉÆqÀÄPÀÄUÀ½UÉ PÁgÀtªÉä¢ÝgÀ§ºÀÄzÀÄ JA§Ä£ÀÄß «±Éèö¹ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸À¨ÉÃPÁzÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¹zÀgÀÄ. DzÀgÉ ªÀÄÄAzÉ AiÀÄgÀÆ D PÀæªÀĪÀ£ÀÄß C£ÀĸÀj¹zÀAvÉ vÉÆgÀÄwÛ®è.

        zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ±Á¸ÀUÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀAqÀħgÀĪÀ PÁ®UÀt£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ «ªÀgÀUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ ¸ÀÆÜ® ¥ÀjZÀAiÀĪÀ£ÀÄß E°è ¤ÃqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸À¯ÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ CAVÃPÀj¹ eÁjUÉ vÀA¢gÀĪÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀzÀ §UÉÎAiÀÄÆ PÉ®ªÀÅ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÆß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. C®èzÉ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è GPÀÛªÁVgÀĪÀ PÁ®UÀt£ÉAiÀÄ §UÉÎ SÁåvÀ «zÁAé¸ÀgÀ CzsÀåAiÀÄ£À ºÁUÀÆ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ¥sÀ°vÀUÀ¼À£ÀÄß E°è ¸ÀAUÀ滸À¯ÁVzÉ. MmÁÖgÉ gÁdQÃAiÀÄ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ EwºÁ¸À gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è PÁ®UÀt£ÉAiÀÄ ¥ÁvÀæ C¢éwªÁzÀÄzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÀÄgÉAiÀÄĪÀAw®è.

DzsÁgÀ ¸ÀÆa

Lew Choon Lian., Indian Calendars, National University of Singapore,            2000/2001.

Dr.  A. Vekatasubbaiah., Some Saka Dates in Inscriptions., Mysore, 1918.

qÁ. ¦.«. PÀȵÀÚªÀÄÆwð., ‘PÀ£ÁðlPÀzÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è PÁ®UÀt£É’, UÀÄtªÀÄzsÀÄgÀ, qÁ. zÉêÀgÀPÉÆAqÁgÉrØ CªÀgÀ C©ü£ÀAzÀ£À UÀæAxÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, 2010, ¥ÀÄ. 291-301. ªÀÄvÀÄÛ       ±Á¸À£À ªÀÄAxÀ£À, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ «±Àé«zÁ央AiÀÄ, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ, 2011, ¥ÀÄ. 72-88.

                             -------------